Koninklijke Nederlandse Stoomboot Mij.

[Ben]

Amazone 1922.JPG (188.67 KiB) 2164 keer bekeken

AMAZONE ss. NCVP-PCOH 1929:TNAZ 1933:PJBK 1922-1942 677 nrt, 1294 brt, 2074 dwt. 81,31/77,75x11,23x4,06 m
T-3 cyl. J.& H.Suyver - Amsterdam, 800 pk, 10 kn.
1922, J.Meyer’s Scheepsbouw Maatschappij - Zaltbommel
6-5-1942 op reis van Curacao naar New York getorpedeerd door “U-333” , op Atlantische Oceaan, bij Jupiter Inlet, NO van Miami, 27.21 NB-80.04 WL

[Roy]

Die "Amazone" kwam dus lelijk aan haar eind, dat moge duidelijk zijn.
Het akelige is wel dat zij, behorende tot een serie van 6 schepen, niet de enige was. Slechts één schip was een lange levensduur beschoren.
Het was een serie van 2 + 4 schepen en dat zat als volgt in elkaar.
srs."ASTREA", 1921-1942, 1.406 brt., 2.270 t.dr.verm., loa. x br.; 83,82 x 11,94 m., Lobithsche Scheepsbouw Mij., t.z.g.
srs."AMAZONE", 1922-1942, 1.294 brt., 1.924 t.dr.verm., loa. x br.; 81,31 x 11,23 m., J.Meyer, Zaltbommel, t.z.g.
srs."CARNA", 1921-1927, 1.399 brt., 2.270 t.dr.verm., loa. x br.; 85,04 x 11,94 m., Lobithsche Scheepsbouw Mij., gestrand en wrak geslagen.
srs."FLORA", 1921-1942, 1.417 brt., 2.355 t.dr.verm., loa. x br.; 84,58 x 11,96 m., H.Veldhuis, Papendrecht, t.z.g.
srs."LUNA", 1922-1959, 1.456 brt., 2.330 t.dr.verm., loa. x br.; 84,58 x 11,94 m., H.Veldhuis, Papendrecht, verk. voor de sloop.
srs."RHEA", 1922-1942, 1.388 brt., 2.285 t.dr.verm., loa. x br.; 85,04 x 11,94 m., Lobithsche Scheepsbouw Mij., t.z.g.

Zoals we zien waren de "Amazone" en "Astrea" , ( ook met kleine verschillen in afmetingen ), de echte zusters, terwijl de andere 4 schepen niet even groot waren, maar er wel hetzelfde uit zagen.
Volgens een oud eigen gepubliceerd boek van de K.N.S.M., ( ±1956 ), zat het met de zusterschepen anders, maar als we het hele schurrefie op een rijtje zetten komt het er uit te zien als bovenstaand.................
Enne, nu niet meer om mijn vlootlijstjes lachen, met vermelding wie nu eigenlijk zussies van elkaar waren. Ze dienen n.l. ook nog wel eens ergens voor

m.v.g., Roy

[Ben]

Sarpedon 1947.JPG (90.8 KiB) 2025 keer bekeken

SARPEDON ms. Hansa-A type PHIT 1947-1968 1027 nrt, 2531 brt, 2961 dwt. 109,91/103,05 x 14,53 x 4,37/5,81 m. Stork 2tew 6 cyl., 3200 pk, 14 kn.
1947, Gebr. Pot - Bolnes (910)
Op stapel gezet als SATURN (Duits), zou SPERRBRECHER 31 worden,niet voltooid.
7/1968: AGIA SKEPI (Cyprus), 1971: PIONEER SEA BEAR (Panama),
12/1974: TA SHUN (Panama), 11/1976: CHENG LUNG (Panama)
25-7-1977 gekapseizd en gezonken ter hoogte van Kaohsiung na aanvaring met ENFIELD tijdens tyfoon “Thelma”.
17-4-1978 gelicht en 6/1978 gesloopt in Kaohsiung.

Sarpedon 1947 Gebr. Pot Bolnes.jpg (85.85 KiB) 2025 keer bekeken

[Roy]

Tja de "Sarpedon".
Ik heb me eens laten vertellen dat het de strafboot van de K.N.S.M. vloot was.
Niets bijzonders hoor, er waren wel meer rederijen die zo'n strafbootje hadden. Als je wat uitgehaald had, wat het ook was maar waar je niet de zak voor gekregen had, dan werd je op een strafbootje geplaatst. Het moge duidelijk zijn dat het meestal erg gezellige schepen waren. Immers, vaak waren het jongens van de gestampte pot die gezellig bij elkaar zaten.

Van origine was het eigenlijk een order van 2 schepen voor Duitse rekening bij de Gebr. Pot, Bolnes op stapel gezet. Ze leken wel wat op het Duitse standaard schip van het Hansa Fertigbau type A, maar waren het niet. Ergo; het was een eigen ontwerp van D.G. Neptun !. Aanvankelijk waren deze 2 schepen bij Bremer Vulkan in opdracht gegeven, maar om moverende reden zag de D.G. Neptun zich genoodzaakt om het order naar de Gebr. Pot over te hevelen. Het zouden de "Hermes" en "Saturn" moeten gaan worden. ( Eigenlijk al K.N.S.M. namen.......... ). De "Hermes" is onafgebouwd naar Bremen gesleept. Het verloop van dit schip kan in dit geval buiten beschouwing blijven.
De "Saturn" werd op 5 mei 1945 op de helling bij de Gebr. Pot aangetroffen. Er was in die dagen een enorme materiaal schaarste alsmede het gegeven dat de Nederlandse werven zwaar gesaboteerd en leeggeroofd waren, met als gevolg dat de "Saturnus", aanvankelijk "Periander", pas op 31 maart 1947 te water gelaten kon worden. Op 1 november daarop volgend werd het schip als "Sarpedon" aan de K.N.S.M. opgeleverd. Aanvankelijk zou het schip zelfs "Periander" gaan heten.
Het ontwerp paste erg goed bij de ideeën die de K.N.S.M. in die tijd had hoe hun nieuwbouw schepen er uit moesten gaan zien. Dien ten gevolge werd bij William Hamilton in Port Glasgow een order geplaatst voor 4 schepen die erg veel op de "Sarpedon" leken. In 1946 waren ook 2 schepen, bij Canadian Vickers in Montreal gebouwd, opgeleverd die als "Telamon" en "Triton" in de vaart kwamen. Ze waren een ietsje groter, maar hadden een totaal andere voortstuwingsinstallatie t.w. een 5 cil Uniflow stoommachine van 3.000 pk., i.p.v. een motor van 3.200 apk.

Zoals gezegd, er waren weinig materialen in Nederland aanwezig nadat de bezetter zich terug getrokken had. Dat was dan ook de reden dat de K.N.S.M. naar de U.K. uitweek waar wel materiaal en bouwwerf ruimte aanwezig was.
De 4 in Schotland gebouwde schepen waren achtereenvolgens;
"Agamemnon", 1946 - 1966, aanv. "Alexander".
"Helicon", 1946 - 1966, aanv. "Cassander".
"Oberon", 1947 - 1966, aanv. "Lysander".
"Poseidon", 1947 - 1966, aanv. "Menander".
Deze 4 schepen kregen allen een Doxford motor als voortstuwing. Meer schepen met dit merk motor heeft de K.N.S.M. niet gehad.
De "Sarpedon" kreeg een Stork motor, zoals vele K.N.S.M. schepen kregen. Wat ook een groot verschil maakte is gelegen in het feit dat de "Sarpedon" zowel als open shelterdekker als gesloten shelterdekker gebruikt kon worden. dat was natuurlijk van invloed op het aantal tonnen laadvermogen.

De "Sarpedon" heeft trouwens wel een vrij rumoerig bestaan gekend.
Op 3 januari 1962 had ze in een dichte mist zo'n 7 mijl ten noorden van Schiermonnikoog een aanvaring met het Duitse schip "Rethi Nuller". De "Sarpedon" liep hierbij geen vitale schade op. Ze was op pad vanuit de Middellandse Zee naar Bremen en Hamburg.
In 1962 kreeg ze brand in de machinekamer. Ze werd door de K.N.S.M. victory "Bennekom" naar Willemstad, Curaçao gesleept. en aldaar gerepareerd. Later kreeg ze weer brand en werd toen door de U.S. Coast Guard naar Newport gesleept.
Op 23 juli 1968 werd ze aan haar nieuwe eigenaren opgeleverd als "Aghia Skepi" en kreeg Famagusta, Cyprus als thuishaven. Na ook nog "Pioneer Sea Bear" en "Ta Shun" geheten te hebben kwam in 1976 "Cheng Lung" op de boeg te staan.
Op 25 juli 1977 kreeg ze gedurende de tyfoon Thelma in Kaohsiung een aanvaring met het m.s."Enfield"". Vervolgens kapseisde de ex "Sarpedon" en zonk vervolgens. Op 17 april 1978 werd ze geborgen en aansluitend in juni verkocht voor de sloop aan Chin Pao Enterprise Co. Ltd. te Kaohsiung, Taiwan die met de sloop aanving op 15 juni 1978.
En dat was dan het einde van het fraai gelijnde strafbootje van de Roggebrood.

Info: site; Marisdata, boek; K.N.S.M., auteur Aad Schol, eigen archiefwerk.

m.v.g., Roy

[Theo Horsten]

-------------------------------

De "Saturn" werd op 5 mei 1945 op de helling bij de Gebr. Pot aangetroffen. Er was in die dagen een enorme materiaal schaarste alsmede het gegeven dat de Nederlandse werven zwaar gesaboteerd en leeggeroofd waren,

Materiaalschaarste, ja, maar dat "leeggeroofd" viel nogal mee. Dat Nederland in 1940 betrokken raakte bij de Tweede Wereldoorlog was een godsgeschenk voor de industrie, óók voor de scheepswerven. Ze hebben stuk voor stuk gecollaboreerd en in de eerste oorlogsjaren goud verdiend. Er is in die jaren zoveel geïnvesteerd en het productie-apparaat groeide zodanig dat gebrekkig onderhoud, Duitse confiscaties en vernielingen noch oorlogsschade in de latere jaren dit teniet konden doen. De industriële capaciteit was in 1945 groter dan in 1940.

Zie Hein A.M. Klemann - Nederland 1938-1948 - Economie en samenleving in jaren van oorlog en bezetting. - Boom Uitgevers Amsterdam 2002 - ISBN 9789053527672.

Hein Klemann is van 1957. Hij is econoom en historicus en als hoogleraar economische geschiedenis verbonden aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Zijn boeken en andere publicaties zijn zeer lezenswaardig. Bovengenoemd boek is voor wie, zoals ik, zowel geïnteresseerd is in economie als in de Tweede Wereldoorlog een ware eyeopener.

[Roy]

Goede morgen Theo,

Bedankt voor je reactie.
Dat leegroven van de Nederlandse werven is, naar ik me kan herinneren, meerdere malen beschreven in eerste jaargangen van De Blauwe Wimpels.
H.e.e.a. niet te verwarren met de vernielingen die aan de haveninstallatie toegebracht waren. De collaboratie van de Nederlandse werven is inderdaad maar al te bekend, de goeie nu te na gesproken. Ook Boele, de buurman van Gebr. Pot, heeft na de W.O.II ook maar weinig voor de zwaar getroffen K.N.S.M. mogen doen als gevolg van hun collaboratie met de bezetter. Dit in schril contrast met de Gebr. Pot die wel degelijk kans zagen om bouwprojecten voor de bezetter te vertragen / saboteren.
Dat collaboreren gebeurde bij grote bedrijven wel altijd volgens een vast stramien; één of enkele directieleden collaboreerden en de andere helft hielt zich afzijdig. Immers je wist, zeker aan het begin van de oorlog, nog niet welke kant het kwartje op zou rollen.................
Toen de verlengingen van de On- en Es- serie midden jaren 60 plaats vonden was de verhouding inmiddels gekenterd.

Voor de goede orde; ik heb niet de intentie om de woorden van een econoom, historicus en bovendien hoogleraar in twijfel te trekken, maar ik kijk gewoon waar de werven direct na 5 mei 1945 toe in staat waren en hoe lang de reparaties en nieuwbouw projecten duurden. Dat zegt m.i. ook wel genoeg over de stand van zaken m.b.t. materiaal aanvoer en mogelijkheden voor de scheepswerven er voor stonden.
Uiteraard sta ik open voor andere zienswijzen dan die ik heb.

m.v.g., Roy.

[Theo Horsten]

-------------------------------
Het is een discussie die hier te ver voert en waarschijnlijk ook niet gepast is, maar een opmerking als "de goeie niet te na gesproken" zegt eigenlijk alles. De hele geschiedschrijving van Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog is veel te lang veel te zwart-wit geweest, veel te veel in termen van goed en slecht. Er moesten historici aan te pas komen die niet langer emotioneel betrokken waren bij de oorlog en onbevooroordeeld onderzoek deden naar de feiten om duidelijk te maken dat het niet zwart-wit was, maar voornamelijk grijs en dat de Nederlandse bevolking niet was verdeeld in goeden en slechten, in fout of niet fout, maar dat die voor het grootste deel bestond uit mensen die zich schikten in de nieuwe situatie en er het beste van trachtten te maken. Met het uitbreken van de oorlog kwam er eindelijk een einde aan de crisis van de dertiger jaren. Er was plotseling weer volop werk, er werd geld verdiend en alles bloeide op. Die Duitsers werden daarbij door het grootste deel van de bevolking simpelweg voor lief genomen. Dat gold niet alleen voor de doorsnee Nederlander, maar ook onverkort voor de directies van bedrijven. Maar genoeg hierover, lijkt me.
-------------------------------

[Ben]

Tja de "Sarpedon". ......
Van origine was het eigenlijk een order van 2 schepen voor Duitse rekening bij de Gebr. Pot, Bolnes op stapel gezet. Ze leken wel wat op het Duitse standaard schip van het Hansa Fertigbau type A, maar waren het niet. Ergo; het was een eigen ontwerp van D.G. Neptun !. Aanvankelijk waren deze 2 schepen bij Bremer Vulkan in opdracht gegeven, maar om moverende reden zag de D.G. Neptun zich genoodzaakt om het order naar de Gebr. Pot over te hevelen. Het zouden de "Hermes" en "Saturn" moeten gaan worden.............

@Roy: ter aanvulling van je vlootlijst, de bouwnummers van de Hermes en Saturn bij Bremer Vulkan waren resp. 769 en 770
en bij Gebr. Pot resp. 909 en 910.

[Roy]

Bedankt voor je bijdrage Ben.
Toevallig was het me bekend. Eigenlijk had ik het er ook bij moeten vermelden. Een schip met 2 bouwnummers is op zich al vermeldens waardig.

Ik ben het met Theo eens dat verdere discussie over de W.O.II. beter gesloten kan worden.
Op naar het volgende maritieme vraagstuk.

m.v.g., Roy

[Roy]

We zijn nu toch zo lekker met de Roggebrood bezig............
In het midden van de jaren 70 werd een container dienst tussen N.W.Europa en de Caribean opgericht. Dit was een samenwerkingsverband tussen 4 rederijen onder de naam Carol. Dit stond voor in Caribbean Overseas Container Line. Deze dienst heeft trouwen niet erg lang stand gehouden.
De deelnemers in de Carol dienst waren K.N.S.M., de Duitse Hapag-Lloyd, de Britse Harrision Line en de Franse C.G.M.
De schepen die ingebracht werden waren resp. "Hollandia", "Caribia Express" en "Astronomer". De naam van het schip die de C.G.M. inbracht weet ik niet meer. Het was een cellulair containerschip gelijk aan de andere 3 schepen en bijna 28.000 brt.
Het schip moet in m'n vlootlijsten genoemd worden als zijnde een zusterschip van de "Hollandia". Vandaar.
Wie weet de naam van dat containerschip nog boven water te vissen ?. Mij lukt het even niet...........

Bij voorbaat dank, m.v.g., Roy