Hoewel ik op meer dan veertig schepen heb gevaren en durf te beweren dat ik ook verder aardig thuis ben in de scheepvaart, kan ik nog altijd niet inzien wat daar dan zo interessant aan is. Net zomin als ik de Noordborg als maritiem cultureel of industrieel erfgoed kan zien, kan ik dat van een ouwe KNSM-boot als die op dat fraaie schilderij van Evert. Wat moet je, als je daar eenmaal aan begint, dan in godsnaam allemaal wel niet gaan opleggen en onderhouden om het iedereen naar de zin te maken? Het is toch prima als er zo hier en daar verspreid op de wereld wat schepen bewaard worden? Dat hoeft toch niet speciaal in Nederland te zijn? Een prachtige Liberty in Griekenland en een al even mooie ergens in Amerika vind ik ruim voldoende als voorbeelden van vrachtschepen die mede de Tweede Wereldoorlog hielpen winnen. In Hamburg ligt een prachtig schip als de Cap San Diego. Her en der liggen oude vuurschepen en loodsboten, sleepboten, tankers en kusters. Ik vind de Zeemeeuw van het scheepvaartmuseum in Rotterdam prachtig en ook meer dan voldoende als voorbeeld van de vroegere Groninger kustvaart. Toegegeven: het ligt niet allemaal in de Maashaven of in de Parkhaven of in Antwerpen, maar ergens op de wereld en dus bereikbaar voor wie dat echt wil. Je voelt toch echt niet elk weekend de onweerstaanbare behoefte om naar een oud schip te gaan kijken? Als dat zo was en je was bereid daar iets voor te betalen, was er misschien een heel kleine kans dat iemand er brood in zou zien om een schip te restaureren en te conserveren en te exploiteren. Maar dat is niet zo en daarom zijn al die - veelal ondoordachte - initiatieven bij voorbaat doodgeboren kindjes. Wat in Hamburg en in Bremerhaven ligt, in Oslo en in Stockholm en in Helsinki en noem er nog maar een paar, dat zijn allemaal heel goed doordachte en degelijk onderbouwde en gefinancierde projecten.Roy schreef:al dat fraais wat nog steeds, waar ook in de wereld, ronddrijft en een zeer interessante levensloop gehad heeft.
Komt nog bij dat al die schepen waar wij destijds op voeren en die dan zo interessant zouden zijn - wat mij ten enenmale ontgaat - volop gedocumenteerd zijn in de vorm van bouwtekeningen, foto's, film- en geluidsopnamen. Er is niets wat we niet weten van die schepen of eventueel aan de weet kunnen komen en als we willen, kunnen we elk van die schepen morgen opnieuw in elkaar steken, hetzij gewoon voor de lol en omdat het zo interessant is, of om ermee te gaan varen en te proberen er opnieuw een paar centen mee te verdienen. Dat kunnen degenen die na ons komen over honderd jaar ook nog doen.
En dat is ook gelijk het grote verschil met een VOC-schip als de Rooswijk. Het bergen van het wrak moet je vergeten. Elk schip uit die tijd dat wordt geborgen, moet speciaal geconserveerd worden en ondergebracht in een eigen gebouw. Dat is goed voor een schip als de Vasa of voor een kogge of een vikingschip, maar verder is daar simpelweg geen beginnen aan. En waarom zou je dat met een schip als de Rooswijk of dat schip daar op de Schelde ook doen? Voor de Rooswijk geldt hetzelfde als voor die interessante schepen waar wij op voeren: van die VOC-schepen weten we ook voldoende en ook daar zijn genoeg tekeningen van terug te vinden. Op ieder gewenst moment kan er een replica van worden gebouwd.
Maar de lading en alles wat er verder aan boord was, dat is wél bijzonder interessant en de 2 miljoen die het gaat kosten om dat eruit te halen nu het nog kan, meer dan waard. Want dat geeft een inzicht in het leven aan boord in die tijd en dat is niet vastgelegd op foto's, film en audio zoals dat bij andere schepen wel het geval is. Van al die zilveren munten en zilverbaren die nu boven water gaan komen, zijn er al meer dan voldoende in de verschillende musea. Het is dus een kwestie van de zeldzame eruit halen en de rest vervolgens veilen om de kosten een beetje terug te halen. Veel interessanter zijn de andere zaken die geborgen kunnen worden zoals gereedschappen en persoonlijke zaken van de bemanning. Instrumenten en wapens en wat ze nog meer mogen vinden. Ja, ik vind dat welbesteed geld. Maar ja, ik zal wel een rare zijn...
-------------------------------