De tjalk in binnen- en buitenvaart.

Alles over binnenscheepvaart
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Re: De tjalk in binnen- en buitenvaart.

Bericht door pieter53 »

Dat het, volgens mij, een stalen gaffel is.
Dus dat het verhaal over het doorbuigen een beetje anders wordt.
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
Janna
Berichten: 2318
Lid geworden op: 30 nov 2006 18:34
Locatie: Noordwijk

Re: De tjalk in binnen- en buitenvaart.

Bericht door Janna »

Volgens mij is dat een houten gaffel hoor. Je ziet het beslag, en ook de (houten) kam voor de bevestiging van de tophoek. Bij een stalen gaffel kan dat ook wel met een simpele lip.

Een stalen gaffel zou al snel te zwaar zijn. Dat gewicht wil je niet zo hoog in het tuig. Daarnaast moet je het ding ook nog kunnen hijsen. En ook dan telt gewicht, het (toen nog katoenen-) zeil is ook al zwaar zat. Wij hebben een modern (=licht) dacron grootzeil en het is een klus om dat te hijsen, geloof me. Ook met een zo licht mogelijke (ik heb hem nog wat afgeschaafd) houten gaffel.

Tegenwoordig zie je heel af en toe wel eens een aluminium gaffel, maar staal, ik zou het niet willen.

En daarnaast; ook een stalen gaffel zal doorbuigen, of je moet 'm dikwandig maken.
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Re: De tjalk in binnen- en buitenvaart.

Bericht door pieter53 »

Noch jij, noch ik, kan ons gelijk bewijzen, dus een discussie heeft weinig zin.

Alleen ik denk dat het meer-gewicht van een stalen gaffel niet zo veel uitmaakt op het totaal gewicht van het zeil.
En ook.
Mijn grootvader liep de hele dag kolen tegen en steile trap op te sjouwen om de bunkers van de zeeschepen in de Rotterdamse haven te vullen.
Ik zie niemand van de huidige generatie, een enkele uitzondering daar gelaten, dat nog doen,
dus misschien zagen 'de heeren toen' niet op een paar kilootjes extra ;-)
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
Janna
Berichten: 2318
Lid geworden op: 30 nov 2006 18:34
Locatie: Noordwijk

Re: De tjalk in binnen- en buitenvaart.

Bericht door Janna »

Elke kilo telt, zo bovenin het tuig. Niet alleen voor het hijsen maar ook voor de stabiliteit. Eén kilo bovenin het tuig moet worden gecompenseerd door een veelvoud kilo's onder de waterlijn. Dat zal elke ontwerper beamen. Link

Ik heb op zo'n tjalk of andere platbodem uit die tijd nog nooit een stalen gaffel gezien op een oude foto, maar wie ben ik :wink:

Ik denk dat hout de norm was (en is), dus als we willen stellen dat op deze tjalk een ander materiaal gebruikt werd moeten we dat aannemelijk maken.

Op de foto is de kam te zien waaraan de tophoek gebindseld werd. Zo'n kam was van hout, wat duidt op een houten gaffel.

Stalen gaffel; het lijkt me sterk :P
Kapitein Spok
Berichten: 2442
Lid geworden op: 11 apr 2012 22:31

Re: De tjalk in binnen- en buitenvaart.

Bericht door Kapitein Spok »

Janna schreef: 15 sep 2018 09:06 Stalen gaffel; het lijkt me sterk :P
Nee Eric, een stalen gaffel IS sterk. :lol:
Janna
Berichten: 2318
Lid geworden op: 30 nov 2006 18:34
Locatie: Noordwijk

Re: De tjalk in binnen- en buitenvaart.

Bericht door Janna »

Voorzet goed ingekopt Theo :D
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Re: De tjalk in binnen- en buitenvaart.

Bericht door pieter53 »

Heb je wel eens een rechte houten gaffel gezien die helemaal rond was en
waar het bovenlijk met een soort van rijgsteek aangezet werd?


Afbeelding


en ach, als je gaffel breekt en er alleen een smid en geen timmerman in het dorp is,
wat moet je dan?

Trouwens ik geloof dat ik inderdaad eens een stalen gaffel, een gebogen gaffel nogwel, gezien heb.
Maar ja, misschien was dat slechts een droom.....
:wink:
Neemt niet weg dat ook jij volkomen gelijk kan hebben.
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
Gerben
Berichten: 545
Lid geworden op: 21 jan 2007 13:44

Re: De tjalk in binnen- en buitenvaart.

Bericht door Gerben »

Het wordt zo een hele discussie...
Ik heb zeker wel al stalen en ook aluminium gaffels gezien, zowel recht als gebogen. Maar allemaal van recente datum. Ik vind het persoonlijk helemaal niks, maar dat terzijde. In de tijd van deze foto zal zo'n stalen buis waarschijnlijk wel vele malen duurder geweest zijn dan een houten gaffel, maar ook dat is geen punt om te geloven dat er niet toch een keer een schipper iets nieuws geprobeerd heeft of inderdaad uit de nood snel een pijp genomen heeft. Als we de gaffelklauw op de foto hadden kunnen zien was het raadsel waarschijnlijk snel opgelost!
In ieder geval heb ik heel veel respect voor de kennis en het kunnen van de schippers, tuigers en scheepsbouwers van toen. De afweging tussen prijs en kwaliteit is en was de belangrijkste afweging om winst te maken of niet. Langer doorzoeken met een oud zeil, minder hoog aan de wind en minder snelheid, of eerder duur nieuw aanschaffen of een betere kwaliteit doek en dan misschien opeens een mooie vracht met verwerk krijgen en dus de boel voor niks op orde gemaakt?

Uit eigen ervaring kan ik vertellen dat het bij menselijk of technisch gebrek al erg vervelend is als zo'n zware gaffel van behoorlijke hoogte naar beneden komt, ik moet er niet aan denken wat het voor ravage was geweest als het een stalen gaffel was geweest. Wat betreft aluminium en staal vind ik het grootste nadeel dat er ze zonder waarschuwing breken of buigen. Bij hout krijg je meestal al iets te zien of te horen voordat de boel in tweeën breekt...
De verdere discussie over de technische aspecten van zeildoek enz laat ik maar rusten,daar kan ik een dik boek over schrijven.
Live to sail, sail to live
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Re: De tjalk in binnen- en buitenvaart.

Bericht door pieter53 »

Gerben schreef: 15 sep 2018 15:58De verdere discussie over de technische aspecten van zeildoek enz laat ik maar rusten,daar kan ik een dik boek over schrijven.
Ik zou toch wel willen weten of natuurvezeldoek, vergeleken met kunststofvezeldoek, beduidend meer rek in de lengte dan in de breedte vertoont.

Nog even een vraag aan de moderne zeilschippers over gewicht bovenin.
Is een twee-mast tuigage met stengen in dat opzicht niet ongunstiger, dan een min of meer normaal tuig?
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
Kees Touw
Berichten: 862
Lid geworden op: 12 jan 2011 12:24
Locatie: Rotterdam
Contacteer:

Re: De tjalk in binnen- en buitenvaart.

Bericht door Kees Touw »

Kapitein Spok schreef: 14 sep 2018 18:47 Ik heb ooit eens gelezen dat een belangrijk verschil tussen een wedstrijdzeil en een zeil waar de kost mee verdiend moest worden de richting van de banen is.
In een wedstrijd zeil lopen de banen overwegend horizontaal, en een "beroepszeil " verticaal.
Bij het eerste is de snelheid het belangrijkst, en horizontale naden ondervinden minder weerstand.
Bij een beroepszeil is het belangrijker dat het niet te lang nat blijft, en uit die verticale banen zakt het water sneller uit.

Ik zie in de plaatjes van "de haas" en "gaffel" op deze pagina, dat de banen wel volgens dit principe gesneden zijn.
Op de drinkhoorn van het Nijmeegse schippersgilde uit 1646 staat geschreven:

Met natte seylen ist goet laveere
Die mij veel drinkt salt oock wel leeren

Mijn vader vertelde me ooit dat zij vroeger (voor 1923) op de ZUID-NEDERLAND, de klipper van mijn grootvader, de zeilen nat gooiden om net een beetje meer snelheid te maken.
Groet K.T.
Plaats reactie