Uit het (schippers)leven gegrepen of "Zo deden wij dat!"

[klipper]

de schroef die bij een zijschroef instalatie werd gebruikt was(is) een zgn sabelschroef ,waarom werd dit model schroef hiervoor gebruikt?. Gr

[Robert Delhaye]

de schroef die bij een zijschroef instalatie werd gebruikt was(is) een zgn sabelschroef ,waarom werd dit model schroef hiervoor gebruikt?. Gr

Ik heb al sinds de jaren zestig, toen ik een jaar of zes, zeven was, geen zijschroefinstallaties meer gezien, maar ik denk het volgende:
de zijschroef was, als ik het goed heb, aan stuurboord in het water middels een paar koppelingen en knikken vanaf de motor op, of soms in, het voordek.
Er werd denk ik een sabelschroef gebruikt omdat die eventueel allerlei begroeijing die in de schroef kwam er gemakkelijk uit kon draaien, of anders het gemakkelijker maakte om begroeijing er uit te trekken.
De schroef bevond zich immers aan de walkant.
Maar een sabelschroef is dan ook weer geen wierschroef...
maar ik kan het mis hebben, ik ben dan ook eigenlijk meer van de zeevaart, je kunt dan ook beter gras in je schroef krijgen dan een dikke sleeptros...

met vriendelijke groet,
Robert

[han visser]

De sabelschroef heeft een speciaal model: de bladen zijn zo krom als een sabel en getordeerd als bij een schroef. Ik ben een zogenaamde "zij-instromer" in de binnenvaart, dus de materie is me niet met de paplepel ingegoten. Het hoe en waarom van de zijschroefschroef is me enige tientallen jaren geleden daarom door oud-schipper Piet Verkerk uitgelegd.

De as van de schroef staat vrij schuin naar beneden gericht. Dat betekent dat de stuwkracht deels naar beneden wordt ontwikkeld. Dat gaat ten koste van de voortgang.
Anderzijds bevindt de schroef zich in het bovenwater, dat sneller langs het schip stroomt dan het water dat eerst onder het schip door moet. Effectieve voortstuwing vereist een langer schroefblad met meer spoed. Daar heeft iemand ruim 100 jaar geleden lang over nagedacht, want uitrekenen was toen een grote opgave. En het werkt: met gering vermogen wordt toch veel "snelheid" ontwikkeld.

We hebben meer dan 20 jaar geleden op het Starkenborgh kanaal eens een damwand geraakt, waardoor een blad krom kwam te staan. Daar was niet meer mee te varen; de as sprong vanwege het slingeren zowat aan dek. Gelukkig wilde iemand in het Noordgroningse mij wel een beetje passende schroef uitlenen. Deze gemonteerd in de hoop daarmee toemalige thuishaven Alkmaar te bereiken. Dat zat niet mee: het schip was niet vooruit te branden. Bij Aduard een passende reserve-zijschroef geleend van een schip met een Deutz aan dek: deze motor draait langzamer dan de door ons gebruikte Fowler. De Dankbaarheid ging vervolgens als een speer!
Onderweg van Oost naar West was een afspraak gemaakt om te hellingen. Aldaar ook de schroef laten zien. De werfbaas zou hem wel richten; was een eitje. Bleek bij terugkomst een week later het kromme blad gebroken te zijn.
Een zijschroef blijkt niet van brons te zijn, maar van een brons-tin legering. Naar zeggen van Piet gebeurde er wel eens meer wat met een zijschroef en daarom was het belangrijk dat de schroef goedkoop moest zijn. (en later hoorde ik ook dat het dan ook simpeler door de dorpssmid te gieten zou zijn) Gelukkig was een Groningse Meeter zo vriendelijk om mij een in de weg staande sabelschroef te verkopen en zo komen we dan nog steeds door het ganse land.
Met deze schroef gaan we echter niet meer zo hard als in de eerste jaren. Terwijl het model vrijwel identiek is. Naar mijn idee komt dit door de vrij dikke vorm van de astap. Dat is tenminste het enige zichtbare verschil met de kaduuke schroef.
Helaas zijn de zijschroefschroeven volledig uit de roulatie geraakt. Ondanks zoeken heb ik er geen meer kunnen vinden. Dus als iemand nog een sabelschroef in zijn tuintje heeft staan.....................
Op de site "Binnenvaarttaal" is onder het hoofdstuk zijschroeven een foto opgenomen waarbij een sabelschroef en een "gewone" schroef van een langzaamloper staan afgebeeld. En anders wil Pieter hem alsnog wel op deze rubriek tonen, denk ik.

[pieter53]

Het is geen echte wierschroef. Ondergetekende is aan het grasmaaien geweest.






Rechts de zijschroefschroef, links een gewone. (Foto: Han Visser.)


Op de voorgrond de gewone, op de achtergrond de zijschoef. (Foto: Han Visser.)

[klipper]

bedankt voor de inlichtingen ivb met de sabelschroef, men was lang geleden behoorlijk kundig. Gr

[pieter53]

Foto: Han Visser. Een mooi model met een 'wiel' aan de achterzijde, waarmee de draairichting bepaald wordt.



En een koppie van Admiraal uit Hasselt op de klipper Lumey.

[Schipperdochter]

[quoteen hadden de bezinnings er wel op de juiste manier in gelegen.][/quote]

Volgens mij zijn het pressenningen ?

[Janna]

[quoteen hadden de bezinnings er wel op de juiste manier in gelegen.]

Volgens mij zijn het pressenningen ?[/quote]

Presenningband is de term die ik ken.

[Schipperdochter]

Dat band wordt vastgezet met kleine spijkertjes met een platte relatief grote kop.
( pressenningspijkers noemde mijn vader ze uiteraard)

daarna ging de bokkepoot met teer er over heen.

[nestor]

En had je zere vingers als je twee of drie luiken had gedaan, later met de tekker ging het een stuk beter.

Groetjes Peter