Uit het (schippers)leven gegrepen of "Zo deden wij dat!"

Alles over binnenscheepvaart
DPLA
Berichten: 1922
Lid geworden op: 03 sep 2014 20:18
Locatie: Haren (Ems) Deutschland

Re: Uit het (schippers)leven gegrepen of "Zo deden wij dat!"

Bericht door DPLA »

De Votum Cordis is in 2006 omgebouwd tot duwbak en vaart nu als koppelverband onder de naam : Genius II, samen met het motorschip Genius
Eigenaar :Scheepvaarbedrijf Genius (GL.A. van Hooft) Maasbracht
Groetjes Pieter

We zeggen wat we doen en doen wat we gezegd hebben !

Het geheim van Succes is : Doorgaan, waar anderen stoppen.



Das Geheimnis des Erfolgs lautet: Machen Sie dort weiter, wo andere aufhören.
Kapitein Spok
Berichten: 2442
Lid geworden op: 11 apr 2012 22:31

Re: Uit het (schippers)leven gegrepen of "Zo deden wij dat!"

Bericht door Kapitein Spok »

In de draad over Stevenaken schreef Gernot:
Gernot Menke schreef: 20 jun 2018 11:12 Als ik het goed begrijp, werkt de methode met de lierdraadje alleen als je hem aan land of aan een verankerd schip kunt afmeeren, dus als de afstand tot het doelwit niet te groot is.
gr. Gernot
Ik zal mijn reactie maar in deze draad zetten want anders wordt Bram boos :mrgreen: :lol: :? :wink:

Gernot dat is juist.
Zo'n lierdraadje was ca 10mm dik zat op een rol en kon wel 200 meter lang zijn. Wanneer men aan een kade muur moest verhalen werd he. over land weggebracht, vastgezet en dan met de lier binnengehaald. En als men het binnen had en men was nog niet op de juiste plek, dan begon het "feest" opnieuw.
Als de kade waarlangs men moest verhalen niet teveel obstakels had kon men meestal volstaan met het schip aan een kort touw voorttrekken maar bij stroming of heel veel obstakels op de kaai was een lierdraad soms toch makkelijker.

Wanneer men moest oversteken naar een andere oever of schip was de lierdraad de enig optie. In dat geval werd een deel van de lierdraad in de roeiboot opgeschoten, al naargelang de afstand die moest worden overbrugd.
Wanner deze afstand groot was dan was het wel raadzaam om met twee man in de roeiboot te gaan.
Met en voet op de draad in de roeiboot roeide of wrikte men dan van het schip weg waarbij de draad vanaf het schip werd bijgevierd.
Tot het moment dat de bocht in de draad zo diep werd dat hij over de bodem ging schuren en men niet meer vooruit kwam.
Vanaf dat moment werd de draad vanuit de roeiboot bijgevierd en daarvoor was die tweede man heel handig, terwijl de een voor de voortstuwing zorgde zorgde de ander er voor dat de draad wat werd bijgevierd, maar het was wel de bedoeling dat er nog draad in de boot lag op het moment dat men bij, zoals jij zegt het doelwit kwam. Was dat niet het geval, en kon men met roeikracht de draad niet meer over de bodem trekken, dan kon men opnieuw beginnen, maar dan met meer draad in de boot.

Dan zorgde de roeier dat de roeiboot op z'n plek bleef, met een voet op de lierdraad die naar het te verhalen schip liep.
De tweede man kon dan het deel van de lierdraad dat nog in de roeiboot lag naar een bolder aan de wal of op een schip brengen.

Ik heb dit zelf maar heel weinig en sowieso maar over kleine stukjes hoeven doen. Maar neem van mij aan dat wanneer je dit in winterse omstandigheden moet doen het beeld van "die goeie ouwe tijd" toch wat onscherp op het netvlies stond.
Fluks
Berichten: 2579
Lid geworden op: 29 jan 2009 20:39
Locatie: Dordrecht

Re: Uit het (schippers)leven gegrepen of "Zo deden wij dat!"

Bericht door Fluks »

In 1950-1951 voeren we op een sleep-kempenaar,ik was een jaar of 8.Onze matroos kon totaal niet roeien of wrikken,
dus werd ik ingezet(kinderarbeid,dus).We gingen op de verhaaldraad in Antwerpen,van de Oude Dok naar Stockatra,
wat bijna een dagtaak was.Ik keek jaloers naar de spitsen,die een verhaal-draadje op een rolletje aan de lier hadden.
Het draadje was nog niet half zo dik,als dat van ons.Wij hadden echter een motor op de lier en bij hun was het handwerk.
Mijn vader zag een toogboot niet zitten,omdat men verantwoordelijk was voor de boot van,stal tot stal.Ik meen,dat men
wel een bedrag moest betalen,wat volgens mij in het sleepboekje werd bij gehouden.Voor een paar frank kreeg men wel eens
een spilleke op een doorsteek voor een gangetje.Op last van een dok-luitenant hebben we zelfs wel eens een rukje van een
zeebootje gekregen.Ik denk,dat Kees er wel meer over weet.
Groeten,Arie.
Kapitein Spok
Berichten: 2442
Lid geworden op: 11 apr 2012 22:31

Re: Uit het (schippers)leven gegrepen of "Zo deden wij dat!"

Bericht door Kapitein Spok »

Terwijl ik het antwoord aan Gernot zat te tikken, herinnerde ik mij een werkje dat ik in de zomer van 1980 bij Rijkswaterstaat nog heb gedaan.

Modder peilen in de voorhaven.

Ofschoon dit, op deze wijze, overal in het land gedurende vele decennia, heel vaak is gebeurd, ben ik denk ik wel een van de jongsten die dit nog heeft gedaan.

Om de zoveel jaar moet een haven worden uitgebaggerd en zeker een voorhaven aan een rivier zoals in Weurt.
Om zo'n werk te kunnen aanbesteden is het belangrijk om te weten hoeveel blubber er weggebaggerd moet worden.
Om dat te weten vaart men tegenwoordig met een peilboot en een sonar en GPS peiling door zo'n haven en dan weet men op de centimeter nauwkeurig waar hoeveel water staat. Op de gebiedskaart is te zien op welke hoogte NAP de vaste bodem ligt. En alles wat er minder water staat dan het verschil tussen bodem en wateroppervlak is blubber en moet worden weggebaggerd.

Maar in 1980 was er geen GPS en gebeurde dat nog, zoals het al generaties lang gebeurde, met peildraad en peilstok.
Nu beschikten we in 1980 in Weurt al over een motorvlet en dat maakte het al wat gemakkelijker, vooral omdat aan de oostoever de PGEM haven ligt waardoor de afstand van oever tot oever ter hoogte van die haven wel heel groot is.

De west oever echter is ter plaatse aaneengesloten en daarin waren (ik dacht om de tien meter) paaltjes geslagen.

Op de motorvlet werd een handlier met draadtrommel bevestigd en op die draad trommel zat een paar honderd meter peildraad. En zo,n peildraad is een staaldraad van ca.10 mm. met aan het eind een strop. In die draad is vervolgens na elke tien meter een stukje leer tussen de tieren geklemd. En in dat leer staan cijfers gebrand die de afstand tot de strop aan het eind van de draad aangeven.
Naast een hoeveelheid mensen, was er ook nog een flinke werk-roeiboot nodig met op de kop en de kont een groot niet gesloten oog waar de peildraad doorheen kon lopen.

En dan kon het peilen beginnen.

De motorvlet voer naar het havenlicht op de westoever waar twee man met ieder een sjalonstok, ( zo'n rood witte bezemsteel) en de strop van de peildraad werden afgezet. Die strop werd op het paaltje in de grond gelegd en bij het paalje werd een sjalonstok geprikt en kaarsrecht omhoog gehouden. Haaks op de vaargeul stond een tiental meters landinwaarts nog een paaltje en daarbij werd de tweede sjalonstok geprikt en vertikaal gehouden.

De motor vlet voer inmiddels naar de oostoever. Als er scheepvaart was werd de peildraad op de bodem gevierd, als er geen vaart was werd de peildraad over het water strak getrokken waarbij het zaak was dat de lier in één lijn kwam EN BLEEF!! met de twee sjalonstokken op de westoever.

In de roeiboot zaten drie personen twee werkmensen en een opzichter. Die opzichter had een kaart van de voorhaven bij zich waarop de hele voorhaven in vierkante vakken van 10 meter was verdeeld. Door nu de peildraad door de beide ogen op de roeiboot te leggen, en de boot zodanig naar voren te trekken dat het eerste leertje op een bepaald punt van de roeiboot zat, kon je op de kaart precies zien op welk raakvlak je zat.
Daar werd dan gepeild en het resultaat werd door de opzichter op de kaart geschreven. Dan werd de boot naar voren getrokken tot het volgende leertje op de juiste plaats in de roeiboot zat en werd er weer gepeild en opgeschreven tot men uiteindelijk bij de motorvlet die al die tijd de peildraad, in lijn van de sjalonstokken had strak gehouden, was aangekomen.

Dan werd de peildraad gevierd. De strop werd door de mannen op de westoever om het volgende paaltje gelegd.
De sjalonstokken werden bij die tweede paaltjes weer in stelling gebracht, de motorvlet manoeuvreerde weer net zo lang tot de sjalonstokken één lijn vormden. En dan kon de roeiboot langs de peildraad zijn weg terug naar de west oever beginnen.

En zo was je een week bezig om de voorhaven af te peilen. En als het druk met scheepvaart was redde je het niet in een week.
want bij elk schip of iedere schutting moest de peildraad gevierd worden en lag het peilen stil.

Ik hoop dat mijn verhaal een beetje begrijpelijk is. Ik heb het vooral hier geplaatst omdat dit voor mij een typisch voorbeeld is van werk waarvan iedere schipper zijn profijt heeft. Immers er zal gebaggerd moeten worden maar men moet wel weten waar en hoeveel er gebaggerd moet worden. Maar waarvan ik in ieder geval als varende, geen enkele notie had, dat en hoe dat gebeurde.
En eigenlijk was ik het ook weer vergeten tot ik, dankzij Gernot, weer met een lierdraad in een roeiboot zat te kl... :mrgreen: klungelen.
Gernot Menke
Berichten: 953
Lid geworden op: 23 feb 2009 15:55

Re: Uit het (schippers)leven gegrepen of "Zo deden wij dat!"

Bericht door Gernot Menke »

Bedankt, Kapitein Spok, voor de twee zeer leerzame berichten! Veel van de oude scheepvaart, van het vaardig werk zonder motor maar met water en wind is zeker vandaag vergeten.

gr. Gernot
Kapitein Spok
Berichten: 2442
Lid geworden op: 11 apr 2012 22:31

Re: Uit het (schippers)leven gegrepen of "Zo deden wij dat!"

Bericht door Kapitein Spok »

Gernot, bedankt voor je reactie.
Ik vertel heel graag over dit soort zaken die ik van horen zeggen of uit eigen ervaring weet.
Maar ik vind het wel heel fijn om de bevestiging te krijgen dat iemand het interessant vond.

Het is alleen zo jammer dat het mensDOM vaak pas tot de ontdekking komt dat ze een aantal dingen aan het voorgeslacht hadden moeten vragen, als dat voorgeslacht er niet meer is. Dat is altijd zo geweest, maar ik heb hoop dat het niet helemaal zo blijft.

En daar levert dit forum een belangrijke bijdrage aan.
Ik weet zeker dat wij bijvoorbeeld meer oude foto's hebben gezien dan alle generaties voor ons bij elkaar.

Daarom ben ik zo blij met dit forum.
Daarom wil ik er, naar vermogen, graag aan bijdragen dat het blijft boeien.
En daarom maak ik maar weer eens even gebruik van de mogelijkheid om tegen iedereen die dit forum draaiende houdt, beheerder, moderatoren sponsors en alle anderen: HARTSTIKKE BEDANKT !
han visser
Berichten: 139
Lid geworden op: 15 jan 2008 23:02
Locatie: zwolle

Re: Uit het (schippers)leven gegrepen of "Zo deden wij dat!"

Bericht door han visser »

Deze verhalen zijn heel waardevol; voor mij maken ze deel uit van het Schippersambacht. Een net als andere "takken van sport" verdwenen activiteit, waarbij menselijk kunnen en handigheden vervangen zijn door van buiten komende niet duurzame energie als stoom, stroom en fossiele brandstoffen.
Al dat "gewrot" in het verleden levert verhalen en herinneringen op die je op een gezellige bijeenkomst nog op kunt halen. Wat kunnen wij later nog vertellen??
Kapitein Spok
Berichten: 2442
Lid geworden op: 11 apr 2012 22:31

Re: Uit het (schippers)leven gegrepen of "Zo deden wij dat!"

Bericht door Kapitein Spok »

Wat kunnen wij later nog vertellen??

Han ik weet natuurlijk niet hoe jong jij bent, maar ik ben 67 en wil graag een ervaring met je delen.

Mijn vader kon heel beeldend vertellen, maar hij was mijn vader dus: Een oude man.
De gedachte: "Wat zou ik ooit kunnen vertellen", heeft me ook dikwijls overvallen en ik kwam al gauw tot de conclusie: NIKS !.
Zeker niet toen ik ook nog eens ambtenaar bij RWS werd.
Mijn vader is maar 63 jaar oud geworden.
Maar ik ben inmiddels tot de ontdekking gekomen dat ik toch ook "een verhaal heb".

Als het er op aan komt is ieder mens een schatkist aan verhalen, maar niet iedereen is bij machte of bereid om ze onder woorden te brengen.
En daarom is het fijn om een reactie zoals de jouwe te krijgen.
Dat helpt mij in ieder geval wel over mijn aarzeling, die ik toch ook echt wel eens heb, zeker ten aanzien van dat peil verhaal, om mijn ervaringen in woorden om te zetten.

Maar Han, grote kans dat jouw en Gernot 's reactie, ook anderen aanzet om ervaringen te delen.
En het grote voordeel van dit forum, niemand is verplicht om het te lezen.
Wytze van der Velde
Berichten: 76
Lid geworden op: 03 aug 2007 22:08

Re: Uit het (schippers)leven gegrepen of "Zo deden wij dat!"

Bericht door Wytze van der Velde »

Kapitein Spok, ik ben dan nog wat jonger maar heb ook nog het genoegen gehad om te peilen met een heleboel mensen en een stok :-).
Moet haast ergens begin 90e jaren geweest zijn op de Waal bij de Vahali scheepswerf de oostkop boven de helling uit peilen.
Wij waren daar als ingehuurde vlet bij, en had het geluk dat stationair toerental de vlet precies op stroom stil kon houden.
Een meter of 20/30 uit de wal en zorgen dat de peildraad strak blijft en niet brak, en de RWS medewerkers met roeiboot en peilstok heen en weer.
Nu doe ik dit soort dingen in pak hem beet een half uur met twee man en al rondjes draaiend, en het blijft me mate loos interesseren wat er onder water gebeurd. Zeker op rivieren waar we nu on-line meekijken, het IJsselmeer is bijvoorbeeld niet heel interessant nagenoeg vlak op enkele uitzonderingen na.

Grtz Wytze
Fluks
Berichten: 2579
Lid geworden op: 29 jan 2009 20:39
Locatie: Dordrecht

Re: Uit het (schippers)leven gegrepen of "Zo deden wij dat!"

Bericht door Fluks »

Ik denk,dat in het Markermeer de bodem niet overal vlak is weet ik uit ervaring.We waren eens Lelystad uit gevaren en ongeveer 1500 m uit de wal voeren we over een bult heen,terwijl er genoeg water zou moeten staan.De bodem misschien omgewoeld door kruiend ijs?
Groeten,Arie.
Plaats reactie