Waar is dit?

[teerkwast]

Toch wel HEEL interessante informatie THEO.

[veen1195]

Zeg dat wel!
Heel vaak langsgevaren;nooit gezien of geweten...

[Kapitein Spok]

Ja klaas, ik denk wel dat dit nog "ergens" is opgeschreven, maar ik betwijfel of het ooit nog eens gelezen wordt.

Bart en Veen, bedankt voor jullie reactie.

Misschien vinden jullie dit stukje Maas Waalkanaal historie dat ik in het gemeente archief in NIjmegen vond dan ook nog wel leuk.

Toen men besloten had dat er een kanaal vanaf Mook naar de Waal zou komen, is men een tracé gaan uitzetten.
Dat was waterbouwkundig best lastig want de oostkant van dit tracé wordt gevormd door heuvelachtig terrein: de westelijke punt van de stuwwal.

Deze stuwwal is ontstaan in de IJstijd toen een enorme ijslob vanuit het noorden de grond als een bulldozer voor zich uit drukte, alsof iemand met de hak van een schoen in de grond stoot. Wat dan overblijft is, onder de hak, een absoluut vlak stuk grond, omringt door een hoefijzervormige rand opgestulpte grond, die aan de achterkant ook weer tamelijk steil afloopt.
Dit is precies het landschap in de omgeving van NIjmegen.
De vlakke grond onder de "hak" is de Ooijpolder. De hoefijzervormige opstulping loopt van Kleef in het oosten tot Nijmegen in het westen.
Dit is heel mooi te zien vanaf een schip dat afvarend op de Waal, Nijmegen nadert. En wie afvarend op de Maas beneden Gennep naar het land aan stuurboord kijkt, ziet tot even voorbij Mook vanuit het vlakke land ineens ook een behoorlijke "berg" oprijzen. Dat is de achterkant van de gevolgen van die "hak in het zand".

Een kanaal graven in deze stuwwal zou betekenen dat de (grond)water afvoer van de stuwwal zou worden doorsneden. Dit zou betekenen dat het water ten oosten van het kanaal niet meer ongehinderd zou kunnen doorstomen naar de vlakte in het land van Maas en Waal.

Dus besloten de ingenieurs tot een tracé waarbij het kanaal zo oostelijk mogelijk, niet in de stuwwal maar in het vlakke land zou komen te liggen.
Dit plan is ook uitgevoerd voor zover het betreft het gedeelte vanaf de Maas tot aan Hatert. De oorspronkelijke bedoeling was dat het kanaal daar in een rechte lijn naar de Waal zou gaan en dan tussen Ewijk en Winssen, ongeveer waar nu de Tacitusbrug in de A50 ligt, in de Waal zou komen.

Echter zowel de Rooms Katholieke Deken van Nijmegen, als de Hoofdcommissaris van politie maakten bezwaar tegen dit plan. Zij voorzagen grote problemen. Bij de sluis zou zich onvermijdelijk een constante en aanzienlijke hoeveelheid scheepsvolk en handelslui ophouden. Bovendien leek het onvermijdelijk dat daar zelfs een of meerder kroegen zouden komen. Er moest gevreesd worden voor de goede orde en zeden als dit plan door zou gaan. Immers in de dorpen Wissen en Ewijk kende iedereen elkaar, was de sociale controle groot en de mogelijkheid van de politie om er snel ter plaatse te komen klein. Dus met zoveel ruig en vreemd volk in die contreien kon dat niet goed gaan.

Dus eisten de notabelen een ander tracé om de komst van dit “broeinest van criminaliteit en ontucht” meer onder de ogen van de Hermandad en de pastoor te brengen. Deze plaats werd gevonden tussen Nijmegen en Weurt, de plaats waar het kanaal nu in de Waal komt.

Dat maakte de aanleg van het kanaal wel duurder. Immers nu ging het kanaal door de voet van de stuwwal en moesten er extra maatregelen getroffen worden om het grondwater af te voeren. Daarom loopt er nu aan de oostzijde van het kanaal van Hatert tot de kanaalhavens in Nijmegen een hele brede sloot. Die vangt het water op en dat wordt met duikers onder het kanaal doorgeleid.

Dus elke schipper die richting Weurt op het Maas waalkanaal vaart en dan bij de Hatertsebrug en bocht naar stuurboord (een ruk naar rechts) maakt, die doet dat ten behoud en behoeve van de goede orde en de zeden in deze regio.

Dat jullie het maar weten!

[veen1195]

Ook dit had ik nooit gehoord,terwijl dit soort zaken mij erg interesseren. Maar ik ben daar niet zo naar op zoek via 'n bibliotheek of internet. Ik laat het aan het toeval over zoals nu hierboven. Wel heb ik o.a.'n boek over het ontwerp en de realisatie van de Twenthekanalen;het is ongelooflijk,hoeveel planning daar mee gemoeid was.
Bedankt Kapt.en ga zo door!

[pieter53]

Interessante achtergrondinformatie..

[Kapitein Spok]

Uit de reacties leid ik af dat de door mij mijn opgedane kennis in 33 Rijkswaterstaat voor anderen soms toch nog wel interessante informatie is.
Wanneer het hier niet te zeer als off-topic bijdrage wordt ervaren wil ik nog wel een paar wetenswaardigheden delen.

Waar ik zelf altijd naar op zoek was waren verklaringen voor zaken die mij onlogisch leken, maar waarbij de rest geen vragen (meer) stelde. Ik heb daar veel van geleerd, niet zelden dat iet dat onlogisch LIJKT heel logisch kan ZIJN.

Peilopzet
Dat gebeurde mij ook bij de peilopzet van het stuwpand Grave-Sambeek. Dat riviervak zou behoorlijk worden uitgediept om de waterafvoer bij hoog water op de Maas te vergroten.
Dat leek mij een hele zinnige maatregel en die kon ik goed begrijpen.
Maar dat als gevolg van dat verdiepen, om verdroging te voorkomen, het stuwpeil dan met 50, later teruggebracht tot 30 cm verhoogd zou moeten worden, begreep ik niets van. En het vreemde was, veel betrokkenen konden dat met verve verkondigen, alleen op de waarom vraag hedden ze geen ander antwoord dan: Dat is nu eenmaal zo.
Het heeft even geduurd, maar toen sprak ik een ingenieur die mij dat met een enkel schetsje in een klap duidelijk maakte.

Het heeft te maken met het grondwater dat naast en onder de rivierbedding, min of meer opgesloten zit in de grond. Dit water is met het water in de rivier in een evenwicht en een verstoring van dit evenwicht heeft consequenties voor de(grond) waterhuishouding tot op grote afstand van de rivier. Ik kan beter kletsen dan tekenen maar hieronder op op tekening “ 1” is die oorspronkelijke en evenwichtige situatie afgebeeld.
Tekening “2” laat zien dat, wanneer de rivier verdiept wordt het grondwater gemakkelijk weg kan stromen naar de rivier. En dat wordt dan weer aangevuld vanuit het “achterland” en daardoor droogt het achterland uit.

Door nu het waterpeil te verhogen wordt de druk op de rivierbedding groter en zo wordt het grondwater als het ware teruggedrukt en dit vermindert het afvloeien van grondwater naar de rivier.



Ik hoop dat ik hiermee de bedoeling van de peilopzet een beetje duidelijk heb kunnen maken.
Het was voor mij een openbaring om hier kennis van te nemen. Ik had me al jaren bezig gehouden met het water boven de grond, maar me eigenlijk nooit gerealiseerd dat er echt nog een hele waterwereld onder de grond zit.

Zo en voorlopig is dit even het laatste amateur college, ik vind dat de studenten echt toe zijn aan vakantie!

[veen1195]

Ik zeg wel eens,"van oppervlaktewater weet ik iets,van grondwater weet ik niets..."
(Maar nu iets meer)
Fijne vakantie(tijd) allemaal. Groet,Jan.

[zeeuwse meer]

Aan welke rivier ligt deze sluis.

[teerkwast]

Doet een beetje belgisch aan.

[zeeuwse meer]

Een stukje verder naar het ZUIDEN.