Schippersscholen en internaten.

Alles over binnenscheepvaart
Gert Schouwstra
Berichten: 4581
Lid geworden op: 28 okt 2006 21:24
Locatie: Sneek
Contacteer:

Re: Mijn jeugd.

Bericht door Gert Schouwstra »

Dag oude schipper, een leuke vraag.
Ik verwacht eigenlijk dat de moderator dit onderwerp gaat verplaatsen naar het topic "schippersscholen en internaten", maar ik kan wel al vast een stukje antwoord geven.

het is voor mij een herkenbaar verhaal. Ik kan me mijn eigen map nog herinneren, grijs met drie van die groene strikjes waarmee hij dichtgeknoopt werd. Het ligplaatsonderwijs, want zo heette dat was zo ingericht dat je in elke plaats waar je met je schip langer dan 48 uur bleef liggen naar school kon. Zo ben ik als kind meestal in Rotterdam naar school geweest, maar ook wel in Maastricht, Sneek, enz. Je werd dan in de klas gezet, je kreeg les, je werk werd nagekeken en je vorderingen bijgehouden in een boekje (vorderingenboekje) wat je weer mee kreeg. Daar stond dus ook in welke klas je zat, de eerste, de tweede of de derde en dat werd beslist door de meester of juf die jouw werk nakeek. Ik ben in twee jaar nooit verder gekomen dan de eerste klas, toen werd ik in 1969 acht jaar en was ik opeens leerplichtig, omdat de wet toen net veranderde, dat verhaal staat verder hieronder. Ik ging naar internaat "De Boeg" aan de Mathenesserlaan in Rotterdam en naar de Christelijke schippersschool in de Nozemanstraat.

In 1882 werd een fonds opgericht om schipperskinderen de mogelijkheid te geven in een kostgezin te gaan om onderwijs te kunnen volgen. Daar werd niet veel gebruik van gemaakt, veel kinderen gingen niet naar school en leerden in het gunstigste geval schrijven en rekenen van hun moeder. In de grotere ligplaatsen konden de schipperskinderen wel naar een reguliere school, maar daar werd weinig gebruik van gemaakt omdat ze bijna geen aansluiting met hun klas konden krijgen.

In 1898 wordt de algemene leerplicht voor kinderen tussen 6 en 13 jaar ingevoerd. Voor kinderen van ouders die geen vaste woon- of verblijfplaats hadden, zoals schipperskinderen, was in deze wet een uitzondering gemaakt. Rond 1900 ontstonden wel de eerste schippersklassen en konden de schipperskinderen ligplaatsonderwijs volgen door naar een speciale ligplaatsschool te gaan. Toch liepen veel kinderen in deze tijd grote leerachterstand op, omdat het voor de schippers niet gangbaar was om hun kinderen naar school te sturen. Daarnaast konden de schipperskinderen alleen naar het ligplaatsonderwijs wanneer het ouderlijk schip meer dan 48 uur in dezelfde plaats bleef liggen.

In 1927 veranderde de wet. Ook schipperskinderen werden leerplichtig vanaf 6 jaar. Tot hun 8e jaar mochten ze nog gebruik maken van het ligplaatsonderwijs, daarna moesten ze naar een kostgezin of naar internaat. ieder kind tussen 6 en 8 jaar had toen dus zo'n map aan boord.

In 1969 is uiteindelijk de leerplicht voor schipperskinderen vanaf 6 jaar volledig ingevoerd, werd de leeftijd verhoogd van 13 naar 16 jaar en werd het ligplaatsonderwijs afgeschaft. Zo maakte ik deel uit van de eerste jaargang schipperskinderen die niet meer op hun 13e aan boord kwam, maar ging doorleren.
Gert
- Varen is leven. -
Op mijn website https://aa-planadvies.nl/ vind je alles over mijn bedrijf.
Jan van der Doe
Berichten: 8531
Lid geworden op: 30 dec 2004 16:02
Locatie: Fergus, ON
Contacteer:

Re: Mijn jeugd.

Bericht door Jan van der Doe »

Dag oude schipper,

deze vraag "Rotterdam in de Coolhaven een schip daar men op verbleef en in de stad op school ging, is dat zo ??"
ja dat was zo, want mijn oudste dochter, nu 54 heeft daar naar het internaat/school gegaan. De naam was "Prinses Irene".

Ook in Maasbracht voor dat zij naar het internaat ging, naar school gegaan als wij daar lagen te wachten op lading.

Heb mijn kleindochter deze zomer de plaats aan de Coolhaven nog aangewezen, waar haar moeder verbleef of liever gezegd waar het schip lag.
Vriendelijke groet
Jan.


Varen is noodzakelijk
Leven niet
d`oude schipper
Berichten: 344
Lid geworden op: 24 feb 2012 19:55
Locatie: IJmuiden aan zee

Re: Mijn jeugd.

Bericht door d`oude schipper »

Gert en Jan, dank voor de aanvulling en ja als ik dat geweten had van dat topic had ik het gelijk daarop geplaats. Zo zie je maar dat ik al een daagje ouder wordt, en verkeerde dingen ga doen.
Maar ik verwacht nog meer reacties dus we zien wel.
d`oude schipper
Zeil op de wind van vandaag, morgen is het misschien blakstil .....
d`oude schipper
gerard48
Berichten: 208
Lid geworden op: 21 jul 2010 09:26
Locatie: Assen

Re: Mijn jeugd.

Bericht door gerard48 »

Hallo.

In Amsterdam was de schippersschool aan de Droogbak 1 c (bij C.S.)
Het gebouw staat er nog steeds.
Het in oorsprong voor schipperskinderen bestemde schoolgebouw werd in 1924/25 in de stijl van de Amsterdamse School gebouwd. Het ontwerp werd geleverd door de aan Publieke Werken verbonden architect P.L. Marnette. Het gebouw bestaat uit twee volumes: de hogere noordelijke dienstvleugel met het trappenhuis, de gangen, het sanitair en de kantoren en de zuidelijke klaslokalenvleugel met drie lokalen, van elk 7,25 bij 5,90 meter, per verdieping. Naast de noordvleugel is een afgesloten open plaats. Tussen de vensters van de klaslokalen bevinden zich twee uitgeholde verticale nissen. De grote raampartijen boven de entree zijn roostervormig onderverdeeld door roeden. De hoeken van het gebouw zijn afgerond. De gevel is bovenaan voorzien van op regelmatige afstand van elkaar aangebrachte golvingen.
In Rotterdam inderdaad bij eindpunt lijn 2, lekker gemakkelijk, in Charlois aan de Grondherenstraat. Mijn voetstappen staan er nog steeds, zoveel waren er.
groeten
Gerard F.H. van de Runstraat
Assen

Afbeelding
navigatie
Berichten: 1950
Lid geworden op: 20 feb 2013 10:14

Re: Schippersscholen en internaten.

Bericht door navigatie »

Gert Schouwstra zegt:
"In 1927 veranderde de wet. Ook schipperskinderen werden leerplichtig vanaf 6 jaar. Tot hun 8e jaar mochten ze nog gebruik maken van het ligplaatsonderwijs, daarna moesten ze naar een kostgezin of naar internaat. ieder kind tussen 6 en 8 jaar had toen dus zo'n map aan boord."

Ze zijn mij dan toch over geslagen Gert, want ik heb op die leeftijd (1953-1955) nooit een map gehad.
Dus ik denk dat er toch niet zo krap naar gekeken of geleefd werd. Mijn broer en zus, die jonger zijn, hebben wel allebei een map gehad.

grt Wim
Kees Keijzer
Berichten: 9010
Lid geworden op: 16 mar 2005 09:49
Locatie: Papendrecht

Re: Schippersscholen en internaten.

Bericht door Kees Keijzer »

Het stempelboekje van het ligplaatsonderwijs heb ik nog altijd;
Afbeelding
Gr, Kees.
Als het niet gaat zo als het moet, moet het maar zo als het gaat.
Afbeelding
jan pont
Berichten: 452
Lid geworden op: 04 jul 2007 19:40
Locatie: gorinchem

Re: Schippersscholen en internaten.

Bericht door jan pont »

Erg herkenbaar die map met strikjes,
en het boekje waarin je vorderingen werden bijgehouden hete administratieboekje,
weet dat er 2 verschillende zijn geweest eerst was er een blauw boekje en later een grotere versie die zwart was.
Daarin werd ook afgestempeld waar en wanneer je op school was geweest.
zelf vaak in dordrecht op het nieuwkerksplein.
als we in de kalkhaven lagen was dat de halve stad doorwandelen, vaak met een heel ploegje want de oudere namen de jonge kinderen mee op sleeptouw, soms ook bijna letterlijk want met de smoes we gaan sleepbootje spelen moesten we allemaal de sleeptros vasthouden en kwamen we als een sleeptrijn aan op school.
en in velsen op de da costa school waar een lokaal voor schipperskinderen was ingericht bij meester deurlo,
was in mijn herinnering een aardige maar strenge meester,
In velsen reed er een busje vanaf het spuikanaal langs de staalhavenweg naar school.
was eerst een klein volkswagenbusje waar we soms bijna in werden opgestapeld,
later kwam er een groter busje maar dat reed maar alleen s ochtends en savonds dus moest je overblijven.
later werd het ligplaatsonderwijs opgeheven en moest je naar het internaat,
in mijn geval dus de burg de raatsingel in dord .
gr jan
varen is een manier van leven
Evert CadIJ
Berichten: 1306
Lid geworden op: 03 jan 2005 15:11
Locatie: Capelle/IJssel

Re: Schippersscholen en internaten.

Bericht door Evert CadIJ »

In de periode zomer 1961 tot voorjaar 1964 op diverse plaatsen ligplaats onderwijs gevolgd.
Vele malen Rotterdam ZwartePaardenstraat waar je lopend vanaf de Parkhaven heen gebracht werd.
Lag mooi op de route naar de beurs :wink:

Amsterdam eerst nog een paar keer aan de Brouwersgracht
en later de 1e Nassaustraat.
Daar ook in de winter van 62-63 ongeveer 2 maanden naar school gegaan.
We lagen die winter aan de Vismarkt naast de toegang van het Westerdok.

Overige plaatsen o.a.:
Maasbracht
Terneuzen
Deventer school naast de sluis
Sneek Schoolmeester kwam je achterop de fiets ophalen.
Leeuwarden
Arnhem
Emmeloord

In mei 1964 naar het internaat in Vreeswíjk waar ik in de derde klas belandde.
Daar gedurende 8 jaren rondgezworven.

Groet Evert
-0--- Vervoer over Water, de Juiste Weg ---0-
Kapitein Spok
Berichten: 2442
Lid geworden op: 11 apr 2012 22:31

Re: Schippersscholen en internaten.

Bericht door Kapitein Spok »

D'oude schipper, ook ik wist niet van deze draad, en mijn kleinkinderen zijn nog geen dertig, dus geen zorg, het ligt niet aan jou of je leeftijd!

Gert, je schrijft dat in 1927 de wet is veranderd, dat kan best zo zijn, maar de leerplicht voor kinderen van "trekkende ouders" is er toch echt pas in 1969 met de Mammoetwet gekomen.

Grappige bijkomstigheid is dat ik daardoor dus pas op 1 januari 1997 op 46 jarige leeftijd voor het eerst leerplichtig ben geworden.
Op die dag werd een artikel in het ARAR (Algemeen Rijksambtenaren reglement) van kracht waarin stond dat de Rijksdienst een ambtenaar kon verplichten om een cursus te gaan volgen. Ik werkte toen bij Rijkswaterstaat en viel derhalve onder de werking van het ARAR.


Evert in Maastricht was ook een ligplaats school. Die staat er nog steeds in Sint Pieter boven op de berg.
velasquez

Re: Schippersscholen en internaten.

Bericht door velasquez »

Rotterdam had vroeger tal van internaten.
Oud mathanesse, coolhaven (schip) Oostzeedijk, grondheerendijk, hillevliet, oud IJsselmonde, Bree.
Later is er aan de schulpweg en hoek stadionweg sportlaan 2 nieuwe internaten gebouwd en zijn de oude opgeheven.
En zal er best nog een paar vergeten zijn, de schippers gemeenschap was vroeger veel groter als heden.
KOF, Joubertstraat en Noorderhelling en dat bestaat in het geheel niet meer.
Nu weet ik niet of het haven en transsportcollege een internaat bezit.

gr.BB
Plaats reactie