Verbouwing m.s. Westeind en andere belevenissen.

Alles over binnenscheepvaart
navigatie
Berichten: 1950
Lid geworden op: 20 feb 2013 10:14

Re: Verbouwing m.s. Westeind en andere belevenissen.

Bericht door navigatie »

Gert legt het heel mooi uit.
Wij hadden noodscheerstokken, hierdoor had je minder kans dat je met merkel of luik in het ruim terecht kwam.
Dat was maar goed ook, met een merkel/luik lengte van ruim 5 mtr moest je wel wat gewicht meebrengen (had ik als jongeman niet) om het gewicht van de merkel op te vangen.
Ik hoop dat Bram het niet erg vind dat open en dicht leggen :mrgreen:
grt Wim
Gert Schouwstra
Berichten: 4579
Lid geworden op: 28 okt 2006 21:24
Locatie: Sneek
Contacteer:

Re: Verbouwing m.s. Westeind en andere belevenissen.

Bericht door Gert Schouwstra »

Ja, dat is zo Wim, wij hadden natuurlijk maar een kempenaar met 5,00 meter tussen de den. Dus de luiken en merkels waren ook maar 2,45 lang. Dat was voor een jongen van 16 nog wel hanteerbaar.
Gert
- Varen is leven. -
Op mijn website https://aa-planadvies.nl/ vind je alles over mijn bedrijf.
Westeind
Berichten: 4727
Lid geworden op: 23 jun 2007 16:03
Locatie: m/s westeind

Re: Verbouwing m.s. Westeind en andere belevenissen.

Bericht door Westeind »

Leuk hoor, k vind t wel leuk het allemaal te herkennen, kan Gert zn verhaal alleen maar beamen, toch was het een onslachtig systeem en was ik altijd verbaasd dat ze dat tot in de 60er jaren nog zo maakte, toen was t sytseem al 100j oud schat ik,ik was dan n soort jaloers op de poolse bm ers, die hadden allemaal schuifluiken, denk dat die ook uit de suxties waren ?
vaar om te leven (niet andersom)
Kapitein Spok
Berichten: 2442
Lid geworden op: 11 apr 2012 22:31

Re: Verbouwing m.s. Westeind en andere belevenissen.

Bericht door Kapitein Spok »

Gert, toen ik de vraag van Pieter zag, dacht ik precies hetzelfde als jij.
Het is ongeveer hetzelfde als iemand uit te moeten leggen hoe een tomaat smaakt.

Maar ik vind dat je er heel aardig in geslaagd bent al wil ik (hoe kan het ook anders) toch wat aanvullen.
Terwijl ik dit met onderbreking door ander bezigheden aan het tikken was zie ik dat anderen ook gereageerd hebben, maar hier toch nog een aanvulling.

In principe was de houten kap op een tjalkje van nog geen 5 meter breed precies hetzelfde als op schepen als de Myosotis of Grotius van meer dan twaalf en veertien meter breed. Waarbij dan wel opgemerkt moet worden dat deze brede schepen waren uitgerust met hulpscheerstokken of zoals Wim ze noemt noodscheerstokken.

Bij schepen tot 5 meter breed waarbij de merkel nog geen 2 meter lang is werd de merkel gewoon in de scheerstok “geprikt”.

Dat is ook nog mogelijk tot pakweg kempenaar breedte maar dan alleen als er sprake is van lichte merkels. Want daar zat echt verschil in. Schepen die regelmatig op ruime vaarwaters kwamen waren over het algemeen met een wat zwaardere kap uitgerust dat schepen waarvoor de luiken uitsluitend tegen nat worden van de lading bedoeld waren.

Voor de behandeling van de eerste merkel bij het dichtleggen
Geeft verzamelaar wat mij betreft de meest toegepast methode.

Zo ook met het eerste luik. Ver van je af van de stapel laten glijden. Dan kwam het aan de bovenkant op de kapdeksel te liggen. Dan wat naar je toe halen zodat de onderkant op de denneboom kwam te rusten. Het tweede luik op dezelfde manier van de stapel laten glijden en als dat dan op het eerste lag kon je het gemakkelijk op de juiste plaatst er in schuiven. En dan werd luik één eerst op luik twee geschoven en vervolgens op de juiste plaats gelegd.
En de rest..? Gert sprak er ook al over, de ook mijn (overigens fantastische!) vader leek toch wel bezorgder over de kwaliteit en de levensduur van zijn luiken dan van zijn zoons.
Als er bij ons al door één man werd dichtgelegd dan mocht er niet geschoven worden! Luik drie en vier kon met een of twee keer “dompen” naar z’n plaats gebracht worden. Maar verder moest het luik er dan constant draaiend- op de kop- en weer recht- en weer op de kop-en weer recht naar de plaats gebracht worden.

Schuiven ging veel sneller maar daar zat ook een risico aan. Ik was bij mijn broer op de Factotum aan boord toen we met de luiken dicht het zandgat van bergen invoeren. Wat nooit gebeurde gebeurde toen, het bootje kwam ons tegemoet met de mededeling dat we direct op de molen konden. Dus terwijl we volle kracht naar de molen voeren zou ik “effe” het eertse vakje open schuiven. Het eerste luik ging goed maar toen ik bij het tweede luik de gang er in hat bleef het boven ergens steken en was er geen houden maar aan, ik liep mezelf met hetzelfde gangetje uit het gangboord en de plomp in.
Toen ik op de Laurentius van 9.50 breed kwam was de laatste merkel in het begin inderdaad echt wel even een dingetje. Daarbij was er dus echt sprake van een “slag” om die merkel in een ruk zover naar beneden te halen dat je hem op de dennenboom kon dompen. Hiervoor moest je zoals gert al aangaf wel wat gewicht in de schaal leggen, maar het was vooral een kwestie van durf. Je moest het gewoon DOEN! Want elke aarzeling werd subiet afgestraft en dan donderde de merkel in het ruim.

En wat Bram zegt is ook helemaal waar. Maar vergeet niet dat er tot in de sixties voldoende bemanning aan boord was. En het laden en lossen duurde over het algemeen ook veel langer dus er was tijd genoeg om te doen wat gedaan moest worden.
En dat de Friese kap, want daar hebben we het over, het 100 jaar heeft uitgehouden betekend vooral dat het een heel doelmatig systeem was, dat beantwoordde aan de eisen en weinig nadelen kende.
De enige wezenlijke verbetering die er ooit op is toegepast zijn de scheerstokken. Oorspronkelijk een houtenbalk die echt naar z’n plaats gerold moest worden en dan in de steun (priester) op het gebind getild moest worden. Dat sjouwwerk werd overbodig door de stalen schuif scheerstokken die, wanneer ze waren weggeschoven, met pennen naar de buitenkant van de dennenboom konden worden geklapt.
Bij brede schepen waren de scheerstokken vaak draaibaar aan de heftschilden bevestigd.
Die staken dan vaak wel buitenboord, maar wanneer dat een probleem was konden ze, eenmaal gedraaid, naar binnen geschoven worden. Dat liep niet altijd even soepel maar daar werd dan even een bus verlopen olie over gegooid en dan marcheerde dat ook weer!.
(Andere tijden ander gewoontes!)
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Re: Verbouwing m.s. Westeind en andere belevenissen.

Bericht door pieter53 »

Iedereen bedankt voor de bijdrage.
Mooi dat is dan ook weer vastgelegd voor ons nageslacht.

Ik had het natuurlijk vreselijk gemakkelijk.
Ik hoefde alleen de 'kinderspeelplaats' tussen de den op een tjalkje, met brede gangboorden en een breedte van maximaal 4,75m.,
open te leggen.
Maar er is mij toch ook weleens een stalen merkel uit de scheerbalk ge........
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
Gert Schouwstra
Berichten: 4579
Lid geworden op: 28 okt 2006 21:24
Locatie: Sneek
Contacteer:

Re: Verbouwing m.s. Westeind en andere belevenissen.

Bericht door Gert Schouwstra »

Het open en dicht leggen hebben we nu heel aardig besproken. Maar we gingen regelmatig over ruim water, via Zeeland (Hansweert en Wemeldinge) naar Antwerpen. Dat was bij zeker de helft van onze Rijnreizen het geval. En dan moest je het schip na het dichtleggen nog helemaal onder de kleden maken. En ook als we losse cement in kregen, ging het schip helemaal onder de kleden, anders stoof het bij het laden veel te veel. Elk vak had zijn eigen kleed, die werden met schalklatten en keggen rondom vastgezet. Dat was nog wel een uurtje extra werk voor je kon gaan varen.
Gert
- Varen is leven. -
Op mijn website https://aa-planadvies.nl/ vind je alles over mijn bedrijf.
navigatie
Berichten: 1950
Lid geworden op: 20 feb 2013 10:14

Re: Verbouwing m.s. Westeind en andere belevenissen.

Bericht door navigatie »

Gert,
Nu niet vergeten dat er misschien ook nog verzegeld moest worden.
Dus, voor de kleden eerst alle luikenkleppen achter de roeden.
Kleden was trouwens ook zo iets. Er waren geen huurkleden die bij ons in de breedte over de kap pasten dus moesten er latten op gespijkerd worden :evil:
Maar zoals kapitein Spok al vermeldde, er was ook meer bemanning aan boord.
Maar in Antwerpen met regenachtig weer met 3 of 4 ploegen zakgoed lossen maakte je niet blij. Want waar laat je al die zooi zo gauw? :oops:
grt Wim
Kapitein Spok
Berichten: 2442
Lid geworden op: 11 apr 2012 22:31

Re: Verbouwing m.s. Westeind en andere belevenissen.

Bericht door Kapitein Spok »

Wim het kan nog erger, wat dacht je van het moeten versluiten van een deklast?

Met een joekel van een versluitkleed dat dan over de deklast moest en

-In de vrieskou tussen de verzegelroeden gefrot moest worden?
-En als je dan klaar was in de Waalhaven moest je op zoek naar een ambtenaar die er de loodje op knipte.
-Dan voor je naar de Merwede haven en daar moest je dan op zoek naar een ambtenaar die de loodjes er af haalde,
-Dan het versluitkleed er af.
-Het dekkleed er af,
-15 ton vaatjes er bij.
-Het dekkleed er weer op
-Het versluitkleed erover en tussen de roeden frotten
-En dan weer op zoek naar een ambtenaar met een loodjes tang.

Ik denk dat Bram, dit gelezen hebbende, nu met nog meer "warmte" naar zijn zeventien luikjes kijkt!

(wisten jullie trouwens dat op elk loodje een nummer stond en dat dat nummer moest corresponderen met een code die elke tang er bij het dichtknijpen indrukte? Zo werd voorkomen dat een bevriende maar corrupte ambtenaar onderweg even een nieuw loodje aanbracht)
navigatie
Berichten: 1950
Lid geworden op: 20 feb 2013 10:14

Re: Verbouwing m.s. Westeind en andere belevenissen.

Bericht door navigatie »

Wij hadden geen dekversluiting, dat geluk hadden we dan weer wel.
Van die nummers in loodjes is mij bekend.
Als je naar Duitsland te veel douanespullen aan boord had moest dat in een kussensloop. Hier moest ook een touwtje met loodje op.
grt Wim
Gert Schouwstra
Berichten: 4579
Lid geworden op: 28 okt 2006 21:24
Locatie: Sneek
Contacteer:

Re: Verbouwing m.s. Westeind en andere belevenissen.

Bericht door Gert Schouwstra »

Wij hadden naast de 6 dekkleden, inderdaad ook een enorm versluitkleed, een reddingskleed en een witte zonnetent aan boord. Het versluitkleed kon je met twee man bijna nog niet tillen. En natuurlijk hadden we een paar bussen met kledensmeer.
En in 1977 kregen we aluminium schuifluiken en toen waren we van alle ellende af. :lol:
Maar nu houd ik op, voordat Bram ons voor straf verplaatst naar een ander topic.
Gert
- Varen is leven. -
Op mijn website https://aa-planadvies.nl/ vind je alles over mijn bedrijf.
Plaats reactie