De tjalk in binnen- en buitenvaart.

Alles over binnenscheepvaart
Jan Stolp
Berichten: 2240
Lid geworden op: 30 dec 2004 21:55
Locatie: IJlst

Re: DE TJALK IN BINNEN- EN BUITENVAART

Bericht door Jan Stolp »

Die tjalk met die zadeldak roef is de Zwarte Ruiter.
Dat schip is ook van Fortuin geweest daana hadden ze de klipperaak Goede Verwachting.De tjalk heette trouwens ook zo.Het was een van de laatste zeilende tjalken die vracht voer.
Ben
Berichten: 10399
Lid geworden op: 31 dec 2004 16:46
Locatie: Goutum

Re: DE TJALK IN BINNEN- EN BUITENVAART

Bericht door Ben »

Afbeelding

De Marsch, bouwjaar 1901, 71 brt., gebouwd bij scheepswerf W. Mulder, Stadskanaal als binnentjalk Juffer Aaltje, bij de Harburger Oelwerke in Hamburg.
In 1928 wordt zij naar Denemarken verkocht. Haar verdere levensloop is onbekend.
Henk Kool
Berichten: 125
Lid geworden op: 14 mar 2006 19:46
Locatie: Zwolle
Contacteer:

Re: DE TJALK IN BINNEN- EN BUITENVAART

Bericht door Henk Kool »

Bovengenoemde Tjalk "Marsch" gebouwd bij Scheepswerf Mulder te Stadskanaal. Afmetingen 23.81X4.67X1.95 in opdracht gebouwd voor Kapt. Jacob de Jonge te Wildervank voor een bedrag van FL.6150.- Het schip is te water gelaten onder de naam "De Vrouw Sietske"

Groet,

Henk
mastodont
Berichten: 8161
Lid geworden op: 11 mar 2007 12:14
Locatie: Terneuzen

Re: DE TJALK IN BINNEN- EN BUITENVAART

Bericht door mastodont »

ik zal er ook eens even eentje tegen aan gooien
Afbeelding
ik schat dat het een 10 jaren plan is ,het schip heeft ik weet niet hoelang op de helling gelegen
nu is hij zo te zien onder water in orde ,maar nu de rest nog
ik weet er alles van
bezint eer ge begint
Afbeelding
gr
leo
nestor
Berichten: 251
Lid geworden op: 22 dec 2005 21:44
Locatie: Vlaardingen

Re: DE TJALK IN BINNEN- EN BUITENVAART

Bericht door nestor »

Heel mooi Leo

Maar het is geen Tjalk, maar een Bolle met boord, of ze hebben de stuiten geamputeerd.

Peter
Gert Schouwstra
Berichten: 4579
Lid geworden op: 28 okt 2006 21:24
Locatie: Sneek
Contacteer:

Re: DE TJALK IN BINNEN- EN BUITENVAART

Bericht door Gert Schouwstra »

Hoi Peter,
Je hebt ongetwijfeld gelijk, want ik weet dat er voor kenners verschillen zijn, maar ik zou het niet uit kunnen leggen.
Ik vind dit topic daar bij uitstek geschikt voor, vandaar mijn vraag: wat is het verschil?
En zijn er dan nog meer tjalk-achtige scheepstypen met een eigen benaming?
Wil jij, of iemand anders, het ons proberen uit te leggen?
Gert
- Varen is leven. -
Op mijn website https://aa-planadvies.nl/ vind je alles over mijn bedrijf.
fré
Berichten: 236
Lid geworden op: 17 jan 2005 13:12
Locatie: scheemda

Re: DE TJALK IN BINNEN- EN BUITENVAART

Bericht door fré »

Ik wil een poging wagen het uit te leggen. Volgens mij zijn er drie type schepen in dit verband, wat zeker enige verwantschap heeft met de tjalkenfamilie.
De bolpraam(platte bolle), het bolschip(bolle met boord), en het boltjalkje.

Deze benamingen werden ook nogal eens door elkaar gebruikt. In Groningen sprak/spreekt men vooral van een platte bolle, of een bolle. Het waren schepen die vooral op veel last gebouwd waren. Zeileigenschappen waren niet zo belangrijk, in tegenstelling tot een tjalk of een skutsje, (een Friese tjalk). In de smalle wateren van de veenkolonien was men vooral aangewezen op de scheepsjager of moeder de vrouw, met kinderen.

Een verschil in bouw, met detjalk, zit hem ook in het berghout. Bij een tjalk is dit breed en fors. Bij de bolschepen, is dit een platte strip zoals de wellingplaat met een klein halfrond.
Bijlagen
Een bolpraam, in Zuidwending(Gr.).
Een bolpraam, in Zuidwending(Gr.).
zuidwending.jpg (82.98 KiB) 4442 keer bekeken
Een bolle met boord
Een bolle met boord
kinderen.jpg (86.13 KiB) 4444 keer bekeken
Op deze foto links een tjalk en rechts een boltjalkje. Let vooral op het verschil in stuiten en boord.
Op deze foto links een tjalk en rechts een boltjalkje. Let vooral op het verschil in stuiten en boord.
foto voorplaat.jpg (24.68 KiB) 4442 keer bekeken
"De tijd zal 't leren"
nestor
Berichten: 251
Lid geworden op: 22 dec 2005 21:44
Locatie: Vlaardingen

Re: DE TJALK IN BINNEN- EN BUITENVAART

Bericht door nestor »

De fam. tjalk



Soorten


* Boltjalk: Een lichte, in ijzer gebouwde tjalk met een ronde kop (geen zichtbare stevens) in plaats van ronde boegen. Boltjalken werden vooral rond Groningen gebruikt.

* Beurttjalk: Een tjalk in gebruik voor de beurtvaart, wat inhoudt dat de lading is verkregen via de schippersbeurs. Deze regelde hoofdzakelijk de aanvoer van grondstoffen voor fabrieken en afvoer van producten, variërend van aardappelmeel tot zand en grind.

* Dektjalk: Een tjalk zonder roef of paviljoen. Het woongedeelte was onderdeks. Deze tjalken werden hoofdzakelijk in de noordelijke provincies gebouwd. Daardoor hebben de meeste dektjalken een Groninger of Friese bouwwijze.

* Groninger tjalk: Een tjalk met als kenmerk de brede huidgangen, zowel in staal als de houten uitvoeringen. De huidgangen kwamen wel in een hoek tegen de stevens, maar die hoek was kleiner dan bij de friese tjalken. Ze werden gebouwd voor de vaart in de veenkoloniën en waren smal en ondiep vergeleken met andere tjalken. De ijzeren tjalken die werden gebouwd voor de wadden en sontvaart waren veel groter en forser, 80 tot 140 ton.

* Friese tjalk (of skûtsje): Een tjalk voor de kleinere waterwegen in Friesland. Kenmerkend zijn de smalle huidgangen die onder een grote hoek samenkomen bij de stevens. Hetzelfde geldt voor de berghouten. Het skûtsje is een uitgesproken onderdeel van de friese folklore, met als gevolg dat het in deze tijd een bijna heilige status verkregen heeft. Het is echter niet terecht om het skûtsje als de maatstaf voor de gehele tjalken familie te beschouwen.

* Hektjalk: Een oud type tjalk waarbij het boeisel achter boven de berghouten omhoog doorloopt en een driehoek vormt (het hennegat) waardoor het helmhout loopt. Ook Statietjalk genoemd. Er bestaan nog maar twee exemplaren van, de "Vier Gebroeders", die eigendom is van het Zuiderzeemuseum te Enkhuizen, en de voormalige "Twee Gebroeders", Nu in de zeilende passagiersvaart actief onder de naam "L'Arche de Noë".

* Hollandse tjalk: Deze voornamelijk te Woubrugge gebouwde tjalk heeft net als de Friese smalle huidgangen die in een kleine hoek bij de stevens samenkomen. De berghouten komen horizontaal tegen de stevens en geven dit type zijn eigen aanzicht.

* Koftjalk: Een in Groningen gebouwde tjalk voor de wadden- en sontvaart die echter een scherp (s-vormig) achter onderwaterschip hadden en een smallere en hogere kielplank. Kenmerkend is ook de voorsteven die als een schoenersteven naar voren uitgebouwd is en waarop de boegspriet rust.

* Oostzeetjalk:

* IJsseltjalk: Een variatie op paviljoentjalk. Zoals de naam al doet vermoeden, werden ijsseltjalken vooral rond de Hollandse IJssel gebouwd en gebruikt. IJsseltjalken waren betrekkelijk brede schepen met lage kruiplijn. Ze werden vooral gebruikt voor zand- en grindvervoer bij de baggerwerken op de IJssel. De laatste IJsseltjalk, de Maartje Neeltje werd in 1916 in Cappelle aan den IJssel gebouwd.

* Paviljoentjalk: Een Tjalk met een verhoogd achterdek waaronder zich de schipperswoning bevond. Over dit achterdek strekt de opvallend lange helmstok. Deze schepen werden voornamelijk in Zuid-Holland gebouwd.

* Zuid-Hollandse tjalk: Zie Hollandse tjalk.

[bewerk] Andere tjalkachtige schepen

Er waren ook andere schepen die min of meer familie van tjalk waren.

* Bolschip
* Bolpraam
* Potschip
* Otter (ship)
~Bolpraam:
bepaald type Groninger bol. Vrij lang, niet al te breed vaartuig, zonder berghout, geringe holte, achter een plaatsteven, voor een plaatsteven met loefbijter, vaak een voor- en achterdek (soms erg klein), meestal gangboorden (erg smal) en den (erg laag), vaak een klein laag roefje, meestal zonder luikenkap, bestemd om gejaagd te worden, dus zonder zwaarden en tuigage.
Velen zullen in de Vlotpraam (Grote Praam), als mede in de Platte bol (zie Bolschip), eveneens een Bolpraam zien.





~Bolschip:
1> bepaald type Groninger bol. Vrij lang, niet al te breed zeilschip, krappere boegen dan de Bolpraam, smal berghout (op dekhoogte), voor en achter een stevenbalk, iets oplopend voor- en achterschip, aldaar voorzien van een boeisel, diep verzonken roef, luikenkap.
Het bolschip zonder boeisel op voor en achterschip en vaak ook wat rechter en eenvoudiger van bouw wordt door sommigen een Platte bol, door anderen een Bolpraam genoemd.
De Apol-bol, genoemd naar een bekende verhuurder van deze bollen, is een platte bol met nog krappere boegen, kleinere kimmen en een vol voor- en achterschip.
Het Bolschip met een boeisel over de gehele lengte, dat zich op voor- en achterschip verbreed, en met wat meer lijn, settelboorden e.d. wordt door sommigen een Opgeboeide bol of een Bolle met boord genoemd, door anderen een Boltjalk.
2> verzamelnaam voor alle aan de Groninger bol verwante types.

Peter
Gert Schouwstra
Berichten: 4579
Lid geworden op: 28 okt 2006 21:24
Locatie: Sneek
Contacteer:

Re: DE TJALK IN BINNEN- EN BUITENVAART

Bericht door Gert Schouwstra »

Wauw, dat zijn er nogal wat. Bedankt voor deze informatie.
Vandaag heb ik deze foto in Harlingen genomen.
De binnenste is zeker geen tjalk, de buitenste wel?
Afbeelding
Gert
- Varen is leven. -
Op mijn website https://aa-planadvies.nl/ vind je alles over mijn bedrijf.
Jan Stolp
Berichten: 2240
Lid geworden op: 30 dec 2004 21:55
Locatie: IJlst

Re: DE TJALK IN BINNEN- EN BUITENVAART

Bericht door Jan Stolp »

De tjalk buitenop is de Bruinvisch van Cees Dekker.Een schip waar je een boek over kan schrijven en dat is ook gebeurd.
Vaart,chartert,nog met een Kromhout gloeikop.
Plaats reactie