De ontwikkeling/evolutie van de spits.

Alles over binnenscheepvaart
Schier Hameete
Berichten: 1944
Lid geworden op: 17 mei 2009 21:34
Locatie: Wageningen

Re: De ontwikkeling/evolutie van de spits.

Bericht door Schier Hameete »

Tot nu toe heeft dit topic al veel moois opgeleverd de geschiedenis van de spits is best wel mooi en dan al de plaatjes die er van zijn dat kan nog veel kijk en leesplezier opleveren.Ik heb zelf een kleine dertig jaar op een spits gevaren maar de spits is voor mij pas in beeld gekomen rond 1967 en toen was er al veel ouds verdwenen.Ik probeer toch een stukje van de geschiedenis zoals ik hier en daar door lezen en luistern te weten ben gekomen een beetje weer te geven .
Houten walen ik heb er in onze varende tijd maar twee in het echt meegemaakt de eerste kennismaking was in 1969 of 1970 . We kwamen we leeg opvarend op de Deule voor de sluis van st Helene bij een houten waal opzij die had in Marquette tarwe gelost. Het was druk en we hebben er wel een kleine dag mee opgeschoven .In die tijd reed de traction daar nog langs de Deule en die sleepte de waal iedere keer een stukje verder. Een keer moesten we opschuiven en lag de Waal buitenop bij ons en was het locomotiefje niet aanwezig we zijn toen een stukje samen opgeschoven. Wat ik nog wel weet is dat hij er nog heel mooi uitzag .Als je zoiets over kon doen had ik misschien nu wel een boek vol foto’s in plaats van wat herinneringen . Ik geloof dat voor ons de eerste of tweede keer was dat we in Frankrijk kwamen dus zodoende heeft dat waarschijnlijk zoveel indruk gemaakt dat ik er nu nog iets van weet. In het boek Schelde van Bron tot monding wordt er ook iets over de houten waal geschreven. Er was de waal en de bak en de bak was de goedkope uitvoering van de waal. De bak was een lelijk en hoekig gebouwd schip met een vlakke voor en achtersteven en had weinig zeeg. De lage kostprijs was belangrijker dan het zicht. In de eerste decennia werden er vele honderden bakken gebouwd in Vlaanderen en vooral in Wallonië en in het noorden van Frankrijk. Volgens de beschrijving in het boek liepen er bij chantier Prevost freres et Blond te Merville niet minder dan 602 houten bakken of wel peniches de Merville van stapel. De Cephee in 1937 aldaar als een van de laatste van deze reeks gebouwd staat nu in Antwerpen bij het Steen te bezichtegen.Ook zijn er houten walen die Doornikenaars worden genoemd.In begin hadden de walen nog geen ankerlieren maar oude kaapstanders en die staan dan niet op het voordek maar iets voor de mast ik denk dat dan ook gebruikt werd om de mast op te draaien.Dit is ook op verschillende oude anzichtkaarten te zien.
Enkele plaatje's .

Afbeelding
De houten Bak die heeft hier al een ankerlier
Afbeelding
De houten waal deze staat er nog op met een kaapstander
Afbeelding
Het roer met het verlengstuk
Afbeelding
Gr , schier
Afbeelding Afbeelding
mastodont
Berichten: 8164
Lid geworden op: 11 mar 2007 12:14
Locatie: Terneuzen

Re: De ontwikkeling/evolutie van de spits.

Bericht door mastodont »

volgen geloof ik?
er word hier wel wat meer van je verwacht Ed
jij als oude getrouwe moet hier toch minimaal zijn bijdrage leveren
adel verplicht nu een maal jongen
dus zou ik nog maar eens diep in mijn archieven duiken als ik jou was
en als je niks hebt dan struin je Marktplaats maar af naar mooie kaarten
ik ga er op zitten wachten met mijn armen over elkaar
reken maar van Yes!!
gr
leo
Schier Hameete
Berichten: 1944
Lid geworden op: 17 mei 2009 21:34
Locatie: Wageningen

Re: De ontwikkeling/evolutie van de spits.

Bericht door Schier Hameete »

Van de Cephee hebben we in 2007 wat plaatjes gemaakt
Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding
Als ik dit zo zie dan kan dat of een reperatie zijn of het is de manier om de planken te laten doorlopen maar je ziet dit detail niet overal in de zij van het schip.
Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding
gr, schier
Afbeelding Afbeelding
Schier Hameete
Berichten: 1944
Lid geworden op: 17 mei 2009 21:34
Locatie: Wageningen

Re: De ontwikkeling/evolutie van de spits.

Bericht door Schier Hameete »

Peronne hier is de kaapstander ook weer te zien en
Peronne-met-kaapstander.jpg
Peronne-met-kaapstander.jpg (134.5 KiB) 2722 keer bekeken
Deze is als ik het goed zie al van ijzer (staal) wel nog een houten roer en wat ook opvalt dat er net als bij de houten schepen de middenbolder nog niet in het gangboord staat maar op de luiken bij hoe zal ik het noemen het mastdek.

Achter het paard en wat mij opvalt dat er met de mast omhoog wordt gevaren veel zie je dat de trekdraaad aan de zwierboompalen zit die kunnen onder de bruggen door er zullen hier blijkbaar nog niet zoveel bruggen liggen denk ik.
Amiens -Somme.jpg
Amiens -Somme.jpg (87.45 KiB) 2722 keer bekeken
Ook weer met een kaapstander en altijd de schoorbomen om hem van de kant te houden daarmee werken was al een kunst op zich.
Pontoise.jpg
Pontoise.jpg (144.01 KiB) 2722 keer bekeken
Afbeelding
Dit plaatje geeft vindt ik goed weer dat er inderdaat veel houten spitsen zijn geweest.
Met garage eigenlijk is er niet veel veranderd een paard was toen het vervoermiddel en was op de spits aanwezig en tegenwoordig is de auto het vervoermiddel en is ook veelal aanwezig op de spits
En ezels kunnen ook .
Briare-met-ezeltje.jpg
Briare-met-ezeltje.jpg (113.71 KiB) 2722 keer bekeken
ik hoop dat op deze plaatjes nog veel reactie's volgen we zijn nog maar op pagina 2 er is nog ruimte genoeg.En alle aanvullingen en /of reactie's op wat ik heb geplaatst zijn heel welkom ik kan en wil er nog best veel over leren.
Gr, schier
Afbeelding Afbeelding
Jan Kroes
Berichten: 3837
Lid geworden op: 30 dec 2004 17:37
Locatie: Sittard

Re: De ontwikkeling/evolutie van de spits.

Bericht door Jan Kroes »

Bij de Jeune Marie (in Calais) staat de wipmast ver naar voren. Zo te zien is vóór het erf/herf/erft/herft/tabernakel (omcirkel wat voor u van toepassing is) geen "ruim" meer.
verzamelaar
Berichten: 583
Lid geworden op: 11 dec 2009 19:08
Locatie: Rotterdam

Re: De ontwikkeling/evolutie van de spits.

Bericht door verzamelaar »

Afbeelding

Afbeelding

Vandaag weer twee plaatjes van het internet geplukt. Ik hoop dat ze hier op deze topic thuishoren. De onderste foto is uit Schoten.
Gr. Arnold
Kees Keijzer
Berichten: 9013
Lid geworden op: 16 mar 2005 09:49
Locatie: Papendrecht

Re: De ontwikkeling/evolutie van de spits.

Bericht door Kees Keijzer »

Die onderste foto is de centrale net boven Merksem dok.
Gr, Kees.
Als het niet gaat zo als het moet, moet het maar zo als het gaat.
Afbeelding
Schier Hameete
Berichten: 1944
Lid geworden op: 17 mei 2009 21:34
Locatie: Wageningen

Re: De ontwikkeling/evolutie van de spits.

Bericht door Schier Hameete »

Leo schreef:
in een 5 metersluis moet hij zijn verlengstuk van het roer ophalen en de helmstok in korten anders kan het roer niet dwars ivm de breedte van de sluis
alles steekt nu uit
Afbeelding
zoiets denk ik
Gr, schier
Afbeelding Afbeelding
bricoleur

Re: De ontwikkeling/evolutie van de spits.

Bericht door bricoleur »

Ja, dat stuk ketting om te de vaart er uit te halen,zoiets werd vroeger op het oude Winschoterdiep ook wel gebruikt bij de bolscheepjes als ze voor stroom de Bontebrug naderden de Oosterhaven in moesten,er kon daar een behoorlijke stroom lopen als er gespuid werd in Delfzijl, in Delfzijl ging de sluis in het oude Eemskanaal gewoon open er was wel een constructie dat het eventueel gestopt kon worden, maar in Delfzijl kon het water boven de sluis dan wel meer als 1 meter vallen. In plaats van een ketting hadden ze dan vaak een dikke steen aan een draad aan het achterschip hangen,Harry zal best een foto hebben waar zoiets op te zien is, ik hoorde buurman Jan Hof nog tegen mijn vader zeggen "daat isn mooi sleepflintje Haarm veur boetn kluin portje"toen ze in Maastricht een grote steen zagen liggen tijdens een zondagse wandeling.Het ging hier meestal om scheepjes van zo`n 50/60 ton.
bricoleur

Re: De ontwikkeling/evolutie van de spits.

Bericht door bricoleur »

Ja, het gaat buitengewoon op deze topic,ik merk dat ik heel wat losgemaakt heb wat ook zeker de bedoeling was, al die reactie`s en de mooie foto`s heel veel van deze dingen zie ik ook voor het eerst.Ja wat Schier schrijft gaat ook een beetje voor mij op, ik heb dan van 1961 t/m.1996 met een spits naar Frankrijk gevaren, dus ja zoveel weet ik ook niet van de houten walen in 1961 waren er toch nog wel aardig wat,maar in 1967 waren dat er al veel minder. Ik merk dat Schier ook een scherpe opmerker voor details is en ook goed bij draagt met die oude foto`s en er is zoveel kennis over de houten schepen merk ik, dan weet ik er nog niet veel van maar als jullie zoveel matriaal blijven leveren komt het wel goed.Ja, Harry heeft wel gelijk dat het met zevenmijls laarzen gaat, maar meer kennis over de walen heb ik niet, maar dat heb ik ook niet beweerd en de foto`s waar ik naar gevraagd heb zijn heel goed te voorschijn gekomen.Ik heb ook wel wat fouten gemaakt toen ik het geplaatst had over de "Veneranda"dacht ik al dat het een 90 p/k Brons was,maar van die werf wist ik niet en ik schreef over die scheepjes van de H.P.L.M. over die hut aan dek die stond niet tegen de den maar voor de stuurhut.Nu ga ik over naar de "Sarmaspits"die zijn meest in de oorlog en direct na de oorlog gebouwd een heel mooi model schip en Sarma genoemd naar de warenhuisketen omdat het eigenlijk de eerste eenheidsspitsen waren een beetje seriebouw. Ze waren mooi om te zien liepen goed laadden goed, zo`n 400 kubieke meter ruiminhoud,ik vond ze prachtig tot dat ik een spits wou kopen, toen bleek het mijn schip niet te zijn en dat betrof de woning een aardige roef met bedsteden vanuit de roef een kleine keuken waar ik niet rechtop in kon staan en een kouwe koffie stuurhut dus buitenlangs van keuken naar de ministuurhut meer een telefooncel zonder telefoon.Toen ik Tijmen Kranenburg met zijn Sarma de
"Mutatio" voor het eerst zag dacht ik als ik zoiets ooit zou kunnen hebben. Achterop nog een stukje vrij dek, dan de ministuurhut,de keuken en dan de roef voorin de roef de bedsteden de vloer in de bedsteden was hoger als van de roef dus werkte mee om lading onder de roef te krijgen, maar ik vond het net allemaal te klein. Hoewel ik op onze 1`spits van Baasrode later toch een keuken achter de roef heb laten plaatsen maar wel met een flinke stuurhut achterop, alleen toen geen mooi achterdek meer en minder hoogte in de machinekamer, we hadden inmiddels 4 kinderen en dan moet je wel wat maar zoals die spitsen met grote roef aan den, grote stuurhut en een ruim achterdek blijf ik de meest mooie en practische spits vinden.Later meer, laat de foto`s maar komen heren, ik ben het weekend weg.gr.jan.
Plaats reactie