De machinekamer.

[t.fluks]

mijn vader zette in 1937 een 50/55 pk Deutz met spoelpompen in zijn klipperaak. Omdat hij veel op Frankrijk voer en
eens zonder startlucht kwam te zitten, had hij later altijd een reserve luchtfles van Hoek in de machinekamer liggen.
Bij gebrek, werd het ding rechtop gezet en met een stalen leiding aan de luchtfles gekoppeld.
Inderdaad kon je al gauw de leiding, door bevriezen, niet met blote handen meer aanpakken.
Was een goede oplossing en je kon jezelf altijd redden.
Tammo Fluks.

[Gert Schouwstra]

Hoe bedoelt u Koolzuur CO2 . Dit gas wordt bij 30 ato vloeibaar en als het expandeert dan krijg je een temp van -30 graden ,dus sneeuw vorming .. Tevens is CO2 gas onbrandbaar , dus geen ontbranding in de cilinder . Brandblussers hebben inwendig een standpijp en de vloeistof wordt door zijn eigen expansiedruk naar buiten gedreven . . Hoe is dan de startinrichting geconstrueerd ?

De druk in de luchtflessen van het schip is meestal 30 bar. Om onze Deutz RV6M536 te kunnen starten hadden we nog tenminste 8 bar nodig bij een warme motor. Ons systeem was gelijk aan dat van de eerder beschreven Neska, met twee luchtflessen van 1000 en 500 liter, een tweetraps hoofdcompressor op de hoofdmotor en een Otto Boge compressor op de hulpmotor. Bij veel manoevreren, bijvoorbeeld met een sleepschip er achter, stonden beide compressoren vol aan.

Anlassen Deutz 536.png (759.46 KiB) 1925 keer bekeken

Vorgang nach dem anlassen Deutz 536.png (711.59 KiB) 1925 keer bekeken

In het startsysteem van de motor zit nog een reductieventiel. Je kon dus prima een fles CO2 met een reduceerventiel gebruiken om te staten en dan had je aan 12-15 bar genoeg. Stikstof ging ook. Maar meestal werd dus eerst de luchtfles gevuld en niet rechtstreeks gestart uit de noodfles.Zuurstof was een slecht idee omdat het reageert met de smeerolie in de luchtfles, maar een rechtstreekse start buiten de fles om kon in noodgevallen ook omdat de hoeveelheid brandstof beperkt werd door de brandstofpomp en de motor altijd met een overmaat aan zuurstof moest werken. Maar dat is een gevaarlijk spelletje.

Noodaanzet met CO2.png (904 KiB) 1925 keer bekeken

Sommige schepen hadden vroeger geen compressor, maar draaiden de luchtfles vol met uitlaatgassen. Dat werkt ook, maar je flessen vervuilen snel.

[Fluks]

In onze familie circuleerde altijd een verhaal,dat een familielid in de 20 er jaren verbrand is,omdat hij een fles zuurstof kreeg in plaats van een fles lucht om zijn motor te starten.Ik vraag mij af,hoe het met de aansluitingen zat.

[Berghout-2]

Ik heb in de jaren '80 enige tijd met de Voorzaan gevaren, een amsterdammertje met een Industrie 2VD5, 60 pk. Er was geen hulpmotor aan boord; de Duijvendijk startluchtcompressor werd door de Industrie aangedreven via een leren drijfriem. Als die riem slipte (en dat was vaak), dan wierpen we een handje krenten tussen de riem en de schijf, dat kleefde lekker.
De compressor kon ook met de hand aangedreven worden, er zat een uitklapbaar handvat op. Ik heb uit nieuwsgierigheid (want ik vroeg mij net als Pieter af hoe lang je zou moeten zwengelen) eens vijf minuten gedraaid. Dat leverde één bar drukstijging op. Voor een koude start hadden we aan 14 bar genoeg.
We lagen eens in Leeuwarden, toen toevallig een vroegere eigenaar op bezoek kwam: Jelte Toxopeus. In de machinekamer wees hij naar een halfduimse bout die in de huid, vlak onder dek zat. Of we wisten waar die voor was. Nee dus.
Toen vertelde hij dat hij in de jaren '50 met deze boot, aan dezelfde kade als waar we toen lagen in Leeuwarden, zonder startlucht lag. Vergeten het vat dicht te doen. Met de hand luchtdraaien, dat was geen doen, daar kwam hij al gauw achter. Toen heeft hij met een koudbeitel een klinknagel er uitgeslagen, precies dwars van het vliegwiel. Daarna heeft hij een dun touw een aantal slagen rond het vliegwiel geslagen en door het gat naar buiten gestoken. De eerste de beste voorbijganger werd aangehouden, een SRV-wagen, en die heeft zo de Industrie met het touwtje aangetrokken.
Wim.

[Gerrit]

Is het niet makkelijker om de motor aan te slepen ? dat deden wij namelijk wel.
bij elkaar op zij, de motor die gestart moet worden klep lichters open,vol aan gaan varen, als de motor gaat draaien klep lichters dicht en daar gaat de motor, probeer maar, verschillende keren zelf gedaan.
waar om we nog wel eens zonder lucht zaten? flessen vullen met uitlaat gassen,lucht kranen lekken.
De Temi 2 ook zo wel op gang getrokken, als de bemanning weer eens weg was gelopen en de lucht pomp gesloopt.
gr. gerrit
enne inderdaad bij vader aan boord ook wel eens geprobeerd met de hand lucht te pompen,de voorziening was er wel,maar wie op dat idee was gekomen ?

[k-k]

Als ik met goed herinner dan zat op de ABC in de Gerda José van Dagevos op de voorste cilinder een voorziening om op de compressie van de motor lucht te pompen. Daartoe werd de brandstoftoevoer afgezet. Op de Alioth kon de 5 cilinder Bolnes bij warme motor nog op 12 Bar worden gestart. Bij 30 Bar ging het ook op de inhoud van de leiding tussen de flessen en de motor. Het schip was in 1952 gebouwd en bij gebrek aan beter waren de luchtflessen gemaakt van dikwandige pijp. De rechte eindschotten waren er na het intrompen van de pijpeinden ingelast. Schat de inhoud van de twee flessen tussen de 150 en 200 liter elk. Ze hingen schuin in de zij, met aan de lage achterkant een aftapkraantje. Gr. Klaas.

[ton le poole]

de sleepboot onderneming VI had een Ford benzinemotor om de hoofdmotor te starten. deze liet het weleens afweten en dan trok de sleepboot Arjen of een andere de sleepboot en dus de motor aan de gang.

[klipper]

Bij de kompressor van de Bronsmotor van de mts Vinkeveen zat een voorzienig die de kompressordruk 0p 30 atm regelde. Wij vonden dat wel wat hoger kon naar 40 atm ,dus dat apparaat wat bijgesteld.Op een zeker moment keken wij in de stuurhut op de drukmeter en toen zagen wij tot onze schrik de druk schrikbarend hoog staan. Toch de machienekamer in en brons stop. De luchtfles was op het kopeind afgesloten met een bol deksel door middel van een grote moer. Door de veel te hoge druk was de rand rondom open gaan staan ,waar de hoge luchtdruk door ontsnapte. Al met al even schrikken. Goed spul van Hr Brons!. Gr

[Gert Schouwstra]

Bij de 10-jaarlijkse keuring door de Scheepvaartinspectie werden de luchtflessen inwendig schoongemaakt en geïnspecteerd op corrosie. Die zat altijd op het laagste punt, dus bij de aftapkraan. In samengeperste lucht condenseert het water en dat staat, gemengd met de smeerolie uit de compressor, onderin de luchtfles. Af en toe aftappen was het behoud van je luchtfles. Op de fles zat ook een veiligheidsklep die was afgesteld op 30 bar.

Was de visuele inspectie okee, dan kon de fles daarna worden afgeperst op 1,5 keer de werkdruk. Bij 30 bar werkdruk, moest er dus worden geperst op 45 bar. De fles werd gevuld met water en daarna onder druk gezet. Ik heb wel eens een fles zien barsten, dan heb je een natte machinekamer, maar verder geen ongelukken.

[Kees Touw]

In onze familie circuleerde altijd een verhaal,dat een familielid in de 20 er jaren verbrand is,omdat hij een fles zuurstof kreeg in plaats van een fles lucht om zijn motor te starten.Ik vraag mij af,hoe het met de aansluitingen zat.

Bedoelde je misschien Daniël Arie de Haas (1898-1944) die op 23 feb. 1944 in Dordrecht verbrand is en om het leven kwam?
Dat was een broer van jouw grootmoeder.
Ik ben altijd nog op zoek naar gegevens van zijn schip de ALBATROS een motortjalk. Weet jij misschien meer?

https://schepen-en-schippers-van-bergen ... jouwweb.nl
Daar vind je bij DE HAAS 2 onder V g meer informatie.
Groet K.T.