Aken (met heve).

Alles over binnenscheepvaart
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Re: Aken (met heve)

Bericht door pieter53 »

Afbeelding
De Dorstense aak is van iets recentere datum dan de ark van Noach, maar dit modelletje laat tenminste een duidelijke heve zien.

De titel van dit topic "Aken (met heve)" vond ik zelf ook niet geweldig, maar 'aak' alleen zou plaats in ruimen voor onder meer de Friese visaken zoals de Lemmeraak en Heegeraak.
"Aken, visaken uitgezonderd" kon ook niet want er is een aak met heve die als visaak gebruikt werd.
Vandaar dus maar 'Aken (met heve)' :oops:
Ik hoop dat jullie het mij niet al te kwalijk nemen.
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Re: Aken (met heve)

Bericht door pieter53 »

Afbeelding
De heve van de hagenaar Elisabeth in Leeuwarden.
Bij de meeste stalen aken is het al minder duidelijk wat de heve is. Alleen de kielgang loopt nog tot het bovenboord door, maar de overige vlakgangen eindigen gewoon tegen het verlengde van de kimgangen.
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
Wrijfhout
Berichten: 8843
Lid geworden op: 30 dec 2004 17:24

Re: Aken (met heve)

Bericht door Wrijfhout »

Afbeelding
Nog een schip met een 'heve', voor zover ik weet is dit een zgn. 'peelaak' of 'peelspits'. Ik denk dat het schip dicht bij de afmetingen van een spits komt.

gr. Harry
"Het forum is net een lopend buffet; je neemt wat je lekker vindt en wat je niet lust laat je liggen..."
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Re: Aken (met heve)

Bericht door pieter53 »

voor zover ik weet is dit een zgn. 'peelaak' of 'peelspits'
Het zou kunnen Harry. In deze categorie valt ook de spitsbek, zegt men. Helaas is er over dit soort schepen zo weinig echt goede en betrouwbare informatie te vinden. Voor mij blijft het altijd nog een beetje gissen.
Ik denk dat het schip dicht bij de afmetingen van een spits komt.
Behalve de holte dan :D
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
Gert Schouwstra
Berichten: 4579
Lid geworden op: 28 okt 2006 21:24
Locatie: Sneek
Contacteer:

Re: Aken (met heve)

Bericht door Gert Schouwstra »

Afbeelding
Deze foto maakte ik in 2007, maar een naam heb ik er niet bij.

Afbeelding
Afbeelding

In hetzelfde jaar fotgrafeerde ik bovenstaand schip, die toen net van zijn nieuwe eigenaar de naam "De Hagenaer" had meegekregen. Hierover stond in oktober 2008 het volgende in de krant: "Vlakbij de Wagenbrug onderbreekt Peter Duivesteijn de wandeling langs de gracht. De directeur van de stichting De Ooievaart wijst naar een Hagenaar, een vrachtschip dat stamt uit 1905. “Onze nieuwste aanwinst”, zegt hij, “en straks het pronkstuk van de Bierkade”. Want het schip, in kringen van de stichting liefkozend als ‘de oude dame’ omschreven en intussen gedoopt tot De Hagenaer, wordt in volle glorie hersteld. “Zij krijgt haar 18 meter lange mast terug, haar zwaarden en wordt volledig gerestaureerd”, vertelt Duivesteijn die er meteen wetenswaardigheden aan toevoegt. “Het schip wordt ook wel Wagenbrugger genoemd. Elke stad paste bruggen aan op de maten van de boten. Den Haag was weer eigenwijs en vond dat de boot maar aan de brug moest worden aangepast. Dit schip was een van de weinige die door de Wagenbrug heen kon”.

"De Hagenaer" heet nu weer gewoon "Hendrina Johanna" zoals vroeger. Ik heb de geschiedeins eens bij elkaar gesprokkeld. Het schip is in 1905 onder deze naam gebouwd voor steenfabrikant Jan van Sadelhoff in Duiven bij H. de Goede in Doesburg/Doornenburg. Volgens het kadaster als een stalen "hevelaak". Op 15 juni 1905 werd het schip voor het eerst gemeten te Amsterdam. In 1910 is het schip eigendom van Hendrina van Megen, die weduwe was van Johannes Visser, en A. van Megen in Duiven. De afmetingen waren volgens kadaster en rijnvaartregister 21,50 x 4,12 x 1,57 meter en het schip was 82,209 ton groot. De zetschipper heette Johannes Albertus Wanders en het schip had een certificaat tot aan Köln.

In 1919 wordt het schip eigendom van Hendrina van Megen en Johannes Albertus Wanders samen. In 1927 lieten de eigenaren het schip opnieuw meten in Rotterdam en dan staat er de naam Di-Jo op, zo te zien een verwijzing naar hun voornamen. Het schip staat dan te boek als hevelaakzeilschip.

In 1930 wordt het schip verkocht aan Jan Boer en kwam er als brandmerk 139 B Arnhem 1930 op te staan. (3150139) Daarna kom ik hem niet meer tegen. Er is volgens de site van de LVBH in 1986 en 1990 nog een eigenaarswissel en in 2005 wordt het schip dan aangekocht door stichting De Ooievaart.
Gert
- Varen is leven. -
Op mijn website https://aa-planadvies.nl/ vind je alles over mijn bedrijf.
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Re: Aken (met heve)

Bericht door pieter53 »

De Hagenaar is inderdaad een Hagenaar. Er is nog al wat verwarring rond de begrippen Hagenaar en Wagenbrugger.
Na de nodige naspeuringen ben ik tot de conclusie gekomen dat Hagenaar staat voor een bepaald type aak en Wagenbrugger voor een bepaalde maat. Op 'Binnenvaarttaal' schrijf ik daarover:

Wagenbrugger:
maatschip met maten waarmee men de Wagenbrug in Den Haag kon passeren. Deze maten waren maximaal; lengte: ca. 24m, diepgang: max. 1,45m, breedte, met afgenomen zwaard e.d.: 4,17m en een kruiphoogte van ten hoogste 2,4 meter.
De meeste wagenbrugers waren Hagenaars, maar niet alle Hagenaars zijn wagenbruggers.

De beweringen van P. Duijvestein "Elke stad paste bruggen aan op de maten van de boten. Den Haag was weer eigenwijs en vond dat de boot maar aan de brug moest worden aangepast. Dit schip was een van de weinige die door de Wagenbrug heen kon." raken kant nog wal.
Overal werden schepen aangepast aan sluizen EN bruggen en zeker niet andersom en er waren heel wat schepen die de Wagenbrug konden passeren anders had het Vredespaleis niet gebouwd kunnen worden...... zegt men.
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
Gert Schouwstra
Berichten: 4579
Lid geworden op: 28 okt 2006 21:24
Locatie: Sneek
Contacteer:

Re: Aken (met heve)

Bericht door Gert Schouwstra »

Afbeelding
De Jacoba Marjoleine is een zogenaamde Hasselter aak, gebouwd in 1905 als Nooit Gedacht bij Wortelboer in Hoogezand. (23,85 x 4,72 x 1,00).
Gert
- Varen is leven. -
Op mijn website https://aa-planadvies.nl/ vind je alles over mijn bedrijf.
Wrijfhout
Berichten: 8843
Lid geworden op: 30 dec 2004 17:24

Re: Aken (met heve)

Bericht door Wrijfhout »

Afbeelding
Misschien weet Aant welk aakje hier in Sneek ligt?

gr. Harry
"Het forum is net een lopend buffet; je neemt wat je lekker vindt en wat je niet lust laat je liggen..."
Wrijfhout
Berichten: 8843
Lid geworden op: 30 dec 2004 17:24

Re: Aken (met heve)

Bericht door Wrijfhout »

Afbeelding
Het aakje Cornelia uit Renkum.

gr. Harry
"Het forum is net een lopend buffet; je neemt wat je lekker vindt en wat je niet lust laat je liggen..."
Gert Schouwstra
Berichten: 4579
Lid geworden op: 28 okt 2006 21:24
Locatie: Sneek
Contacteer:

Re: Aken (met heve)

Bericht door Gert Schouwstra »

Afbeelding

Afbeelding

De Hasselteraak Jantje ligt in de museumhaven van Leeuwarden. De afmetingen waren 24,47 x 4,85 en het schip was 122,892 ton groot. Gebouwd in Oude Pekela in 1907 en later gebrandmerkt met 5023 B Rott 1931. (2305023) Ex-naam is Rival van J. Mastenbroek.
Gert
- Varen is leven. -
Op mijn website https://aa-planadvies.nl/ vind je alles over mijn bedrijf.
Plaats reactie