Binnenvaart in oorlogstijd.

Alles over binnenscheepvaart
mart van der velden
Berichten: 13
Lid geworden op: 02 feb 2010 15:04

april 1945 schip tot zinken gebracht ten noordwesten van Elburg op het IJsselmeer

Bericht door mart van der velden »

Vermoedelijk in juli 1945 werd door de NV Scheepswerf "Het Zwartewater" te Zwolle (Van Der Velden) een schip gelicht dat vlak voor de bevrijding half april 1945 door de Duitse bezetters even ten noordwesten van Elburg op het IJsselmeer tot zinken was gebracht.

De krant 'Strijdend Nederland' van 24-07-1945 vermeldt daarover: Sinds half April lag niet ver van de kust, een vrachtboot geladen met aardappelen, die de Mof had laten zinken, teneinde de haven te blokkeeren. Deze week constateerden de bezoekers(sters) van het zwembad een zoo afschuwelijke lucht, dat het verblijf er bijna onmogelijk was. De aardappelen in het schip waren gaan rotten en de wind dreef de lucht naar het zwembad. Gelukkig is er spoedig verandering gekomen. Deze week is het schip naar Zwolle gesleept, zoodat men weer ongehinderd kan genieten van zon, zee en ... lucht.

Wie weet welk schip dit is geweest?
pieter53
Berichten: 8754
Lid geworden op: 17 feb 2007 18:16
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Re: april 1945 schip tot zinken gebracht ten noordwesten van Elburg op het IJsselmeer

Bericht door pieter53 »

Ik denk dat je daarvoor bepaalde archieven, zoals 'Oorlogsschade Binnenvaart' zult moeten raadplegen.
Zie: https://www.gahetna.nl/collectie/archief ... 2.16.15.02
Pieter Klein, Amsterdam
Afbeelding
Hoe meer je weet, hoe beter je beseft dat er nog zo veel meer te weten valt....
piet42
Berichten: 4363
Lid geworden op: 28 aug 2008 17:20
Locatie: sommelsdijk

Re: Wie weet?

Bericht door piet42 »

wie weet hier meer van Joanna 1945 - Bij Delfzijl op Waddenzee loopt binnenvaarder op mijn - 39 NL doden.

hier ook het middenraam groter/breder
Bijlagen
Joanna 1945 - Bij Delfzijl op Waddenzee loopt binnenvaarder  op mijn - 39 NL doden - kopie.jpg
Joanna 1945 - Bij Delfzijl op Waddenzee loopt binnenvaarder op mijn - 39 NL doden - kopie.jpg (114.58 KiB) 2895 keer bekeken
Mvgr Piet Kamp
ex Nelly Dinteloord

Afbeelding

Tenanker
Wrijfhout
Berichten: 8843
Lid geworden op: 30 dec 2004 17:24

Re: Binnenvaart in oorlogstijd.

Bericht door Wrijfhout »

Lemmer onbekende sleepboot (1).jpg
Lemmer onbekende sleepboot (1).jpg (107.15 KiB) 2796 keer bekeken
Onlangs wist ik deze oorlogsfoto te bemachtigenen, achterop staat geschreven: 'Unser Boot verläßt den Lemmer Hafen.'

Een naam valt nergens te ontdekken, ik vermoed dat het een buit gemaakte sleepboot uit het IJsselmeerflottielje betreft.
Hieronder een stuk tekst over het IJsselmeerflottielje dat ik in Wikipedia heb gevonden:

"Bij de mobilisatie van Nederland in 1939 voorzag de Koninklijke Marine een eventuele Duitse invasie in Noord-Holland via het IJsselmeer of een landing achter Stelling Kornwerderzand. Om dit te verhinderen werd het IJsselmeerflottielje opgericht. Het flottielje werd onder het bevel van Commandant Marine Willemsoord, schout-bij nacht H. Jolles, geplaatst, die tevens Commandant Stelling Den Helder was. De Koninklijke Marine had echter weinig materiaal om dit adequaat in te richten. Driekwart van de oorlogsschepen bevond zich in Nederlands Oost-Indië. Volgens de opzet zou het IJsselmeerflottielje uit drie kanonneerboten en bewapende motorsleepboten bestaan. Slechts één oorlogsschip, de rivierkanonneerboot Hr. Ms. Hefring van 1880, kon worden toegevoegd. Dit werd meteen het vlaggeschip van het flottielje. Daarnaast werden in eerste instantie acht amsterdammertjes beschikbaar gesteld, maar door hun lage vrijboord waren deze ongeschikt voor de golfslag van het IJsselmeer. Daarom werden ze al op 21 oktober 1939 vervangen door acht gevorderde motorsleepboten. Dit waren de Adwill II, Albatros, Argri, Nelly, Oranje, Sya, Tema en Zeemeeuw. Voor de bewapening van deze boten waren slechts zes 7,7mm mitrailleurs beschikbaar."

"De overgave van Nederland op 14 mei leidde tot een reeks tegenstrijdige orders voor het IJsselmeerflottielje, waardoor een aantal schepen naar Enkhuizen voer in plaats van naar Engeland. Ten slotte kregen de bemanning van de schepen het sein om de schepen tot zinken te brengen. Daarmee kwam een einde aan het bestaan van het IJsselmeerflottielje. Het afzinken van de eigen schepen vond niet afdoende plaats, daar de meeste schepen gelicht konden worden en in dienst van de Duitsers konden worden ingezet of gesloopt werden. De motorsleepboten werden allemaal door de Duitsers als krijgsbuit in beslag genomen. Een aantal overleefde de oorlog en vervielen aan de Nederlandse Staat."

Het boekje "Het IJsselmeerflottielje" had ik eerder al aangeschaft naar aanleiding van een eerdere discussie binnen dit topic. Daarin wordt het verdere oorlogsverloop van de 8 motorsleepboten genoemd. Ik kom er niet uit welke sleepboot dit zou kunnen zijn. Misschien is iemand beter op de hoogte met de genoemde sleepboten en herkent hij de boot.

Gr. Harry
"Het forum is net een lopend buffet; je neemt wat je lekker vindt en wat je niet lust laat je liggen..."
piet42
Berichten: 4363
Lid geworden op: 28 aug 2008 17:20
Locatie: sommelsdijk

Re: Wie weet?

Bericht door piet42 »

piet42 schreef: 09 jan 2018 14:12 wie weet hier meer van Joanna 1945 - Bij Delfzijl op Waddenzee loopt binnenvaarder op mijn - 39 NL doden.

hier ook het middenraam groter/breder



weer ff boven water gehaald na de aandacht van de haas
Bijlagen
Joanna 1945 - Bij Delfzijl op Waddenzee loopt binnenvaarder  op mijn - 39 NL doden - kopie.jpg
Joanna 1945 - Bij Delfzijl op Waddenzee loopt binnenvaarder op mijn - 39 NL doden - kopie.jpg (114.58 KiB) 2830 keer bekeken
Mvgr Piet Kamp
ex Nelly Dinteloord

Afbeelding

Tenanker
Ben
Berichten: 10399
Lid geworden op: 31 dec 2004 16:46
Locatie: Goutum

Re: Wie weet?

Bericht door Ben »

@Piet, wat wil je meer weten, de levensloop voor haar ondergang? en wat betekent "hier ook het middenraam groter/breder".
piet42
Berichten: 4363
Lid geworden op: 28 aug 2008 17:20
Locatie: sommelsdijk

Re: Wie weet?

Bericht door piet42 »

Ben ik begreep dat het schip is gerepareerd en weer in de vaart gebracht . was het schip in beslag genomen door terug trekkende duitsers 35 pers is wel veel voor bemanning en van wie was het schip ?? maar weet het niet zeker dus veel vragen

Het midden raam groter zou op werf boot kunnen duiden ??? Hadden we net gehad bij wie herken de luxemotor Krimpenerwaard die had ook een groter middenraam in de roef
Mvgr Piet Kamp
ex Nelly Dinteloord

Afbeelding

Tenanker
Binnenvaarder
Berichten: 2461
Lid geworden op: 19 feb 2005 22:37
Locatie: Ridderkerk

Re: Wie weet?

Bericht door Binnenvaarder »

Zag gistermiddag in Bolnes, ex Boele, een Duivendijker liggen in de kleuren oranje en donkergrijs, kon geen naam ontdekken.
mvg
Geert
Goede mensen hebben geen regels nodig om hun verantwoordelijkheid te nemen, terwijl slechte mensen altijd een manier zullen vinden om de regels te omzeilen (Plato)
Gert Schouwstra
Berichten: 4579
Lid geworden op: 28 okt 2006 21:24
Locatie: Sneek
Contacteer:

Re: Wie weet?

Bericht door Gert Schouwstra »

In Delfzijl staat sinds 2013 een monument voor de JOANNA.
Het schip verging op 9 mei 1945 en daarbij kwamen 39 dwangarbeiders om. Na de capitulatie van Duitsland voer de Joanna van het Duitse eiland Wangerooge naar huis. Onderweg naar de vrijheid, vier dagen na de bevrijding van Nederland, liep het schip op een mijn in de Eems ter hoogte van Spijk. De meeste slachtoffers zijn destijds geïdentificeerd. De onbekende slachtoffers liggen begraven op de algemene begraafplaats in Delfzijl of op andere begraafplaatsen.

Namen van slachtoffers zijn:
A.Beers 05-11-1924
H.Lensing 04-12-1916
M.Sanders 30-05-1923
D.Gugten 18-06-1924
J.Criens 13-04-1913
K.Donk 11-12-1924
C.Donker 21-06-1912
J.Driedijk 02-05-1923
M.Erk 12-01-1911
W.Farla 21-09-1924
J.Galdermans 22-04-1921
H.Gritter 29-01-1920
G.Heugten 04-02-1923
J.Kemper 31-08-1922
D.Knol 12-03-1923
J.Lagraauw 29-08-1922
C.Linden 25-12-1923
G.Meijer 14-07-1912
L.Mous 28-07-1913
A.Mulder 29-05-1916
C.Riekwel 15-12-1916
J.Schotsman 30-01-1923
A.Smits 15-11-1922
H.Teunissen 09-09-1918
J.Toren 15-07-1923
C.Walraven 04-12-1922

Op www.dodenakkers.nl staat dit volgende uitgebreidere verslag: Op 7 mei 1945 kregen de dwangarbeiders te horen dat Duitsland had gecapituleerd. Het gerucht ging dat in Westanleger, de haven van het eiland, verschillende schepen lagen die naar Nederland gingen. Het ging om de Lelie, de Noordster, de tanker Macedonia en het vrachtschip de Joanna. De schepen waren klaar voor vertrek naar Nederland waarop de gevangenen besloten niet te wachten op hun ontslag. Ze vertrokken daarom zonder toestemming uit het werkkamp om illegaal met een schip richting Nederland te reizen. Bij de haven bleek dat de Noordster schade had opgelopen terwijl de Lelie nog lading aan boord had. Daarop schoot de kapitein van de Joanna te hulp. Hij was bereid een groot aantal dwangarbeiders naar Delfzijl te brengen. De zeskoppige Duitse bemanning voelde echter niets voor zo'n reis en wilde op de Duitse vaste wal afgezet worden. De Duitse kapitein nam voor de zekerheid de Nederlandse naam aan van de kapitein-eigenaar. Zo werd Heinz Baumeister tijdens de reis Piet Visser genoemd. De aan elkaar gekoppelde coasters Lelie en Noordster en de Macedonia vertrokken tegelijk met de Joanna en ook zij hadden vluchtelingen aan boord. Tijdens een tussenstop op het eiland Langeoog werden opvarenden uitgewisseld. Kort daarop liepen tijdens eb de schepen vast op het wad. De coasters vervolgden hun reis, maar de Joanna kon pas de volgende morgen haar reis voortzetten. De Duitse bemanning van de Joanna werd volgens afspraak afgezet in de haven van Norddeich. De Macedonia bleef echter vastzitten op het wad.

Hierna ging de reis verder via de monding van de Eems bij prachtig weer richting Delfzijl. De Lelie en Noordster gezusterlijk voorop. Op 9 mei 1945, rond half twee uur zaten de opvarenden van de achterop komende Joanna in het stuurhuis, sommigen in het ruim en weer anderen op de luiken. Ter hoogte van Spijk voer het schip echter op een zeemijn. Een tientallen meters hoge waterkolom was het gevolg. Het hele middenschip sprong uit elkaar en de luiken vlogen alle kanten op. Zij die de ramp hadden overleefd, klampten zich vast aan wrakhout. Het groepje werd echter steeds kleiner en de ebstroom dreef de drenkelingen uit elkaar. Sloepen van de coasters en vissloepen, bemand door toeschouwers aan de wal, schoten te hulp. Zeven opvarenden werden alsnog gered. De overlevenden werden in een zaaltje in Spijk ondergebracht. Eén gewonde werd naar het ziekenhuis in Groningen overgebracht. Spoedig hierna werden de overige overlevenden tijdelijk in een barak op het haventerrein in Delfzijl ondergebracht. Enkele overlevenden werden daar ingezet bij de identificatie van de (aangespoelde) slachtoffers.

De opperwachtmeester-postcommandant van de Koninklijke Marechaussee te Spijk stelde aan de hand van de getuigenissen van deze overlevenden, een lijst van opvarenden van de 'Joanna' samen. Uit deze lijst bleek dat er 46 opvarenden aan boord moesten zijn geweest. Uit de genoteerde gegevens van de 39 slachtoffers blijkt dat ze afkomstig waren uit het gehele land. Onder hen ook Jean Perée. Zijn lijk spoelde pas vele dagen later aan op de kust, net als die van enkele andere slachtoffers. Op 22 mei werd hij in het dorp Bierum officieel als overleden te boek gesteld. Door een vergissing werd dat 20 mei, vandaar dat die datum op het grafmonument staat. Vreemd genoeg werd het stoffelijk overschot van Jean in eerste instantie in Vlissingen begraven. Pas later werd zijn stoffelijk overschot overgebracht naar het kerkhof bij de Sint Pieter. Op het grafmonument werd de datum van 20 mei aangehouden, ook al zal bekend zijn geweest dat 9 mei de werkelijke dag van zijn overlijden was. Het merendeel van de overige slachtoffers werd begraven op de algemene begraafplaats van Delfzijl, als oorlogsslachtoffer. De meesten hier hebben op hun grafsteen de datum van de ramp staan, maar op één staat de datum 23 mei 1945. Een aantal elders begraven slachtoffers heeft een datum van overlijden die ver na 9 mei ligt. Zij zijn waarschijnlijk in de loop van de dagen of weken na de ramp elders aangespoeld. Van vier slachtoffers zijn geen nadere gegevens bekend.

Het wrak van de Joanna bleef nog enkele jaren op de bodem van de Eems liggen. Pas in 1947 zag een bok van de bergingsmaatschappij Tak uit Rotterdam, kans de delen van het schip te lichten. Tijdens het bergen werden nog vijf stoffelijke overschotten van slachtoffers gevonden. De resten van het schip werden op een ondiepe plaats aan de grond gezet en waren daar nog jaren lang bij eb zichtbaar.

Er is in 1998 een boekje uitgegeven van 107 pagina's met de titel: ‘De Scheepsramp Joanna’ van Hans Beukema. Bij www.boekwinkeltjes.nl kom je het nog wel eens tegen.
Gert
- Varen is leven. -
Op mijn website https://aa-planadvies.nl/ vind je alles over mijn bedrijf.
piet42
Berichten: 4363
Lid geworden op: 28 aug 2008 17:20
Locatie: sommelsdijk

Re: Wie weet?

Bericht door piet42 »

Gert Bedankt voor de zeer complete uitleg van het drama van de scheepsramp heb je 5 jaar oorlog overleefd en kom je om onderweg naar je vrijheid en thuisland triest maar het gebeurde.

Ik begrijp dat het schip niet meer in de vaart is gekomen en de schipper/eigenaar Piet Visser niet aanboord was.

eens kijken of we met deze gegevens nog wat meer boven kunnen halen.
Mvgr Piet Kamp
ex Nelly Dinteloord

Afbeelding

Tenanker
Plaats reactie