Bietenvaart.

[Wrijfhout]

Wat je zegt Jenet, met zo'n plaatje kan ik me heel lang 'vernuveren', wat is hier veel op te zien.
Is dat een Tomadorekje naast de stuurhut, waren die er toen al? Wat een aparte stuurhut met die ronde hoeken, zouden ze die er bij Appelo in Zwartsluis zelf hebben opgezet? Wie zou zetschipper voor deze eigenaar zijn geweest en hoe zou de werf aan dit schip zijn gekomen, er aan blijven hangen door openstaande rekeningen van een vorige eigenaar, of ingeruild bij een nieuwbouwopdracht... Het schip heeft heel wat eigenaren gehad zag ik in de liggers. Als ik dat enkele roer zie dan zie ik mijn oom Henk Danser aan het haspel als we rond gingen nadat we in Seilles kalksteen hadden geladen. Dat was spannend, dat voelde je, dan stond de 100 pk M.W.M. op z'n fundering te schudden en oom Henk zette z'n voet tegen de spaken om het roer echt dwars achter de kont te kijken. Tante Maike zenuwachtig of het allemaal wel goed kwam en als we eenmaal kop voor lagen begon oom Henk al snel weer te fluiten: "So ein Tag, so wunderschön wie Heute, so ein Tag der dürfte nie vergehn". Oom Henk was groot fan van Freddy Quinn. Tja dat zijn van die dingen die bij zo'n plaatje naar boven komen.


Zo'n platte bolle, daar word je niet echt opgewonden van. Een simpel schip, maar welk verhaal voert het met zich mee. Wat is er mee vervoerd, wie heeft het laten bouwen. Zou hij er mee boven jan zijn gekomen, misschien varen zijn nazaten het water op de Rijn wel dun. Zo kun je wel doorgaan met zo'n mooi plaatje. De ene vraag roept de andere op.

gr. Harry

[Gert Schouwstra]

Leuke vraag Harry, dat roept wat op:

Het Tomado-droogrekje wat je aan een deur kon hangen is uitgevonden door Arnoldt van Emden (Tilburg 1879- Auschwitz 1943) en voor de oorlog al in productie genomen. Uit welke periode komt de foto? In elk geval na 1953.

O ja, die Albert is de ex-Tenax III, ex-Energie van zandzuig- en transportbedrijf Jansen in Arnhem. Dat was het bedrijf van ome Kees, zoals wij hem noemden en al zijn schepen heetten toen Energie of Tenax. Hij was een halfbroer van mijn grootvader, die later een kustvaartrederij oprichtte met o.a. de coaster Arnhem. Je beschrijft hem in je boek "Te berg te dal" Hij was ook de financier van mijn ouderlijke schip de Drechtstad en het zusterschip Fiducia.

[k-k]

Het plaatje van Hoogkerk draaide voor mij de klok een 60 jaar terug. Je kunt je zoals Harry schrijft je er een hele tijd mee vermaken en allerlei gedachten, geluiden en geuren komen terug. 's Avonds in het donker met moeder zoeken naar het schip, dat niet meer op de plek lag toen ze eraf stapte om me uit Oostwold op te halen. Het geluid van de stoomkranen, die stoom en roet uitbraakten bij het ophalen van de last. De zoete geur van de fabriek en de smerige lucht van het zwarte water. Je kreeg er bijna een vlies van op je tong. De Bolle met bieten is bijna topzwaar van de deklast. De achterste voorbolder aan stuurboord heeft het knap te verduren gehad. Er zit menig deukje in de kop ook. En een flinke opdrukker aan de kont. De vrachtwagen op de kant "ligt" ook aardig aan de last. De lading van de auto wordt gelost met netten. De aanhanger is het eerste net al af en dat hangt nog leeg aan de kraan. Toch is het met bietenschepen nog rustig voor de kant. Soms lagen ze kop aan kont en wel 2 of 3 breed. En daar tussendoor scharrelde dan de scheepsmeter. Bij daglicht nog allemaal te doen, maar in de campagne zijn de dagen kort. Het gekke is dat ik me niet (meer) kan herinneren of de man zijn berekeningen in de roef onder de petroleumlamp uitvoerde, of dat hij dat aan de wal in een kantoortje deed. Zal wel aan de wal zijn geweest, anders zat het wel ergens op de harde schijf. Als kind maak je dat natuurlijk anders mee dan je ouders. Die hadden de zorg om een of meerdere reizen bieten te pakken te krijgen en dan bijtijds op de laadplaats te zijn. Gelukkig al niet meer zeilend, maar met een opduwer, waarin een A-Ford stond. De verste plek waar we bieten haalden was in de Noord Oostpolder. Was je blij dat je van Hoogkerk naar Gaarkeuken een sleepje kreeg van de Luikina. Ze trok zo hard dat de lus (met kabelklem) van het sleepdraadje op haar achterbolder klem zat. Je hebt met je plaatje weer iets los gemaakt Harry! De lus van het draadje hebben ze in de sluis van Gaarkeuken weer netjes los geschroefd. Groeten, Klaas.

[Fluks]

Bij het zien van de foto gingen mijn gedachten naar 1969.We hadden op de Belgische Maas suikersteen geladen voor de suikerfabriek in Groningen.Te Hoogkerk was het gehele kanaal verspert met bietenschepen.Men had een uurtje werk met verhalen,eer we konden passeren.

[Arie]

Een heel mooie foto van Hoogkerk, bij het zien er van gaan mijn gedachten terug naar omstreeks 1960 naar een andere CSM fabriek, namelijk Oud-Beijerland, daar stonden identieke stoom kranen een fabrikaat van Figee uit Haarlem, bouwjaar 1916.
Bij de ingang van het terrein stond ook zo een portaal kraan, deze kranen stookten briketten, ik zie in gedachten de machinist nog de trap op klauteren met een stapeltje briketten op de schouder.
Het gesis van de stoom het geratel van de machiene, s-avonds vonken uit de schoorsteen als er een vol net of volle grijper omhoog moest en de stoommachiene er aan werken moest.
Des s-avonds om 22.00 uur werd het vuur geruimd en afgedekt voor de nachtrust tot 06.00 uur, de slakken werden dan geruimd uit het vuur en belanden in de gras berm van de kraandijk, hetgeen nogal eens een bermbrandje veroorzaakte.
Mooie herinneringen aan een lang vervlogen tijd.

Gr. Arie

[Kapitein Spok]

Fluks je haalt me de woorden uit de mond:

Bij het zien van de foto gingen mijn gedachten naar 1969.We hadden op de Belgische Maas suikersteen geladen voor de suikerfabriek in Groningen.

we hebben met de Jolles heel wat vrachtjes suikerstenen van Bas Oha naar Hoogkerk en Vierverlaten gebracht. Op de ene plaats stond de fabriek van de Cenrale Suiker Unie en op de andere die van de Fries Groningse Suikermaatschappij. Ik dacht trouwen dat deze laatste Vierverlaten was, maar dat weet ik niet zeker.

Wat ik me vooral herinner is de stank van het water. Zodra je in de buurt van de fabrieken kwam was de zilveren lepeltjes en vaasjes gelijk pikzwart, en het koperwerk volgde enkele uren later.

Wat ik me ook herinner, zeker wanneer ik naar het bolscheepje kijk is het apparaat waarmee bietenmonsters werden genomen.
Dat oogde als het portaal van de afgebeelde kraan, en misschien was het ook wel een voormalig kraanportaal. Aan dat portaal zat een pakket van inelkaar geschoven buizen die hydraulisch bediend werden. Dat pakket werd vertikaal boven het ruim gebracht en dan prikte die zo van bovenaf in de bietenberg.
Vooraf werd met de schipper bepaalt hoever de buikdenning onder de waterlijn zat en het apparaat werd dan zo ijgesteld dat het juist boven de buikdenning bleef.
Bij wat grotere schepen, zo vanaf 300 ton en meer was dat geen enkel probleem.
De weerstand die het schip bood aan d neerdrukkende beweging was veel groter dan en suikerbiet kon verdragen.
Maar bij zo'n bolscheepje moest dit echt centimeter voor centimeter gebeuren anders ging schip en lading met één druk op de knop onder water!
Als de buis vol was werd hij opgetrokken en de inhoud ging in een vat dat dan naar het lab ging om de suikerwaarde te bepalen.

Dat zijn dingen die je zo voor ogen komen bij het zien van dit soort plaatjes.
En het mooie is: Ik heb hetgeen is afgebeeld zelf gezien dus het zijn ook geen oude plaatjes! Toch?

[k-k]

Een heel mooie foto van Hoogkerk, bij het zien er van gaan mijn gedachten terug naar omstreeks 1960 naar een andere CSM fabriek, namelijk Oud-Beijerland, daar stonden identieke stoom kranen een fabrikaat van Figee uit Haarlem, bouwjaar 1916.
Bij de ingang van het terrein stond ook zo een portaal kraan, deze kranen stookten briketten, ik zie in gedachten de machinist nog de trap op klauteren met een stapeltje briketten op de schouder.
Het gesis van de stoom het geratel van de machiene, s-avonds vonken uit de schoorsteen als er een vol net of volle grijper omhoog moest en de stoommachiene er aan werken moest.
Des s-avonds om 22.00 uur werd het vuur geruimd en afgedekt voor de nachtrust tot 06.00 uur, de slakken werden dan geruimd uit het vuur en belanden in de gras berm van de kraandijk, hetgeen nogal eens een bermbrandje veroorzaakte.
Mooie herinneringen aan een lang vervlogen tijd.

Gr. Arie

Menig reisje stookolie van de Esso in de Botlek naar Oud Beijerland gebracht. Die fabriek had een relatief kleine olieopslag en kon daarmee als ze volaan draaiden het weekend niet mee doorkomen. Steevast mocht Klaas dan op zaterdag nog even een reisje Oud Beijerland doen en daarna gauw weekend (of wat daarvan over was) houden aan het Hartelsluisje. Dan gauw de Norton aan de wal en naar huis of naar de verkering. Dat speelde zich af rond 1967, met de Engelina en Alcyone van de Haas. Kan me eigenlijk niet de herrie van de stoomkranen daar herinneren. Waarschijnlijk waren die toen al elektrisch. Op weg naar de machinist in het ketelhuis kwam ik wel langs een grote stoomachine, die een generator aandreef. We losten aan het dwarsslootje aan de Oostkant van de fabriek. Daar stonden ook de melassetank(s) en de loods met zakken suiker. Gelukkig hebben we de herinneringen nog en kunnen ze hier delen. Gr. Klaas.

[Arie]

Klaas.

Je loste waarschijnlijk in de suikerhaven, 1967 , dan spreken we over de nadagen van de fabriek de buiten stoomkraan is omstreeks 1966/1967 vervangen door een dragline, want die stoomkraan was tot op de draad versleten.
De stoomportaalkraan bij de terrein ingang was begin 60er jaren wegens ouderdom en versleten zijn ook al door een dragline vervangen, de stoomkraan aan de pulphaven welke zelden schepen loste, maar vrijwel altijd de netten van de boerenwagens deed heeft er tot het allerlaatst gestaan maar werd de laatste jaren niet veel meer gebruikt, want zoals je op een foto van de fabriek kan zien was er een stort trechter met lopende band geinstalleerd bij deze kraan.



Gr.Arie

[piet42]

klaas/ arie

hier een lucht foto van de suikerfabriek zonder en met olietank

[piet42]

een foto van gahetna van de VCS dinteloord waar een schip uit Stavenisse lig te lossen misschien
weet iemand wel wie dat is of een van de andere schepen de kranen zijn al het type van figee


bron ghna

we zullen het met de campagnes van tegenwoordig helaas met archief foto's moeten doen van hoe het was toen