Motorsleper Unterwalden.

Alles over de sleep en duwvaart op zee en op de binnenwateren
Wrijfhout
Berichten: 8843
Lid geworden op: 30 dec 2004 17:24

Re: motorsleper Unterwalden.

Bericht door Wrijfhout »

Afbeelding
Pieter bedankt dat je jouw kennis met ons wilt delen, maar...
Hoe meer ik schrijf, hoe meer er bij me naar boven komt, maar ik wil het hier toch maar bij laten.
We willen best nog wat meer horen.

gr. Harry
"Het forum is net een lopend buffet; je neemt wat je lekker vindt en wat je niet lust laat je liggen..."
yabadabadoo

Re: motorsleper Unterwalden.

Bericht door yabadabadoo »

hoi, pieter , veel in 62/63/64 achter de unterwalden gehangen , steeds als nr. 1 met de dikste strang, sleepschip . helena. maar iemand schreef dat de unterwalden gesloopt was, maar ik heb andere info. zij is omgebouwd tot passagierschip en heet nu, SERENA.ergens staan er ook photo.s vaN OP DEZE SITE.
velasquez

Re: motorsleper Unterwalden.

Bericht door velasquez »

Heb in de jaren 70 met een man gewerkt die heete Rene Mientjes en die was werkzaam op de unterwalden in de machine kamer geweest.
Hij had het vaak over slitzen poetsen deed je dat niet op tijd dan had je geen trekkracht maar een hoop rook.

gr.BB
elstoplo
Berichten: 446
Lid geworden op: 19 apr 2005 16:14
Locatie: Santpoort

Re: motorsleper Unterwalden.

Bericht door elstoplo »

Mooi verhaal Pieter, ik zie dat allemaal weer voorbij komen.
Ik voer in die tijd op de Intritas 1 en Trekvogel van van Ommeren.
Wel wat minder in vermogen maar waren wel dominant aanwezig op de bovenrijn destijds.
Het ga je goed man.

Elstoplo
Vult u rustig aan, het kost u niets!
Afbeelding
karelzijpe
Berichten: 3099
Lid geworden op: 07 dec 2010 12:13
Locatie: Vlaardingen

Re: motorsleper Unterwalden.

Bericht door karelzijpe »

In ' 63 was ik eerste man op de Damco 97, we hadden gelicht in Lahnstein was een lage rivier.
Unterwalden kwam langszij , hij ging ons even boven het gebergte brengen met nog een andere Damco,
wij hingen eerste lengte. bij Bingen werd de speedboot buitenboord gezet en de stuurman kwam vertellen dat hij
ons even doortrok naar Mainz.
Zoiets vergeet je nooit meer. sensationeel, hij had geen voorspan nodig in het Loch.

Karel
velasquez

Re: motorsleper Unterwalden.

Bericht door velasquez »

Unterwalden 4 X 1050 pk plus straalbuizen totaal 5000 pk.
Maximum lengte loch 3 schepen plus boot dan heb je geen voorspan nodig en kracht over.
Maar door de Sulzer motoren waren deze boten geen goede trekkers.

gr.BB
Robert Delhaye
Berichten: 439
Lid geworden op: 05 jul 2011 12:07
Locatie: London SW1, UK

Re: motorsleper Unterwalden.

Bericht door Robert Delhaye »

velasquez schreef:Unterwalden 4 X 1050 pk plus straalbuizen totaal 5000 pk.
Maximum lengte loch 3 schepen plus boot dan heb je geen voorspan nodig en kracht over.
Maar door de Sulzer motoren waren deze boten geen goede trekkers.

gr.BB

Nou, het waren langzaamdraaiers toch, 350 per minuut, met de juiste schroeven geeft dat toch voldoende trekkracht. De "Unterwalden" kon 10 sleepschepen trekken tot Ruhrort.
Ik hoor ook wel vaker dat Sulzers veel smeerolie verbruikten en andere klachten. Ik ben al een behoorlijke poos lid van verenigingen in Zwitserland die zich bezig houden met het behoud van varend erfgoed. Klachten over Sulzer (en ook Saurer) motoren heb ik nog nooit gehoord, terwijl er ook langzaamdraaiende Sulzers aan boord van veel passagiersschepen op de meren stonden, en die overleefden ook zeer koude winters, want zeker in de jaren 50, 60, 70 en 80 werden de dienstregelingen op de grotere meren het hele jaar door volop aangehouden.
En op de passagiersboten met dieselaandrijving waren geen machinisten aanwezig.
Toch ging het volgens mij met de "Roten Schweizer" op de Rijn tussen Rotterdam en Basel en de schepen op de meren meestal toch goed? Dacht ik toch.

met vriendelijke groet,
Grüezzi,
Robert
Robert Delhaye
Berichten: 439
Lid geworden op: 05 jul 2011 12:07
Locatie: London SW1, UK

Re: motorsleper Unterwalden.

Bericht door Robert Delhaye »

AAN BOORD VAN DE "UNTERWALDEN" :

Ik ben inmiddels zo'n dertig jaar lid van de 'Dampferfreunde Vierwaldstättersee' (die hebben gezorgd voor de wederopleving, en het voorkomen van de sloop, van de raderstoomboten op het Zwitserse Vierwoudstedenmeer).
Door die vereniging kwam ik ook in contact met de 'Dampferfreunde Thuner- und Brienzersee' / VAPORAMA in Thun. Die organisatie kwam tot stand rond 1972 als gevolg van het opleggen van de raderstoomboot "Blümlisalp". Geïnspireerd door de activiteiten van de 'Dampferfreunde Vierwaldstättersee' stelden ook zij alles in het werk om de mooie, in 1906 door Escher-Wyss, Zürich gebouwde, salonraderboot te behouden en te restaureren. Na een jarenlange strijd kwam het schip dan ook weer in de vaart (1991). Eerst als eigendom van VAPORAMA, en nu weer in eigendom van de BLS (Bern-Lötschberg-Simplon Bahn).
Bij de 'Dampferfreunde Thuner- und Brienzersee' kwam ik in contact met de kapiteins Fritz Mürner en Hans von Gunten, die beide voor de Schweizerische Reederei hebben gevaren, begonnen als Schmelzer (scheepsjongen) en uiteindelijk gepromoveerd tot Schiffsführer (schipper).
Kapitein Fritz Mürner (gepensioneerd Blümlisalp kapitein) werkte voor hij bij de BLS op de Thunersee kwam eerst acht jaar op tankers en vrachtschepen op de Rijn. En... als Schmelzer op de, toen pas nieuwe, "Unterwalden". Hetgeen hem bijna z'n leven zou kosten.
Kapitein Mürner gaf me toestemming om een aantal van z'n memoires hier te plaatsen:

1950. Fritz Mürner werkte als Schmelzer aan boord van het motorvrachtschip "Nostrana" (1000 ton) onder kapitein Schaerer. Na enkele maanden een heel fijne tijd aan boord van het schip te hebben beleefd riep schipper Schaerer zich bij hem, het schip lag in Straatsburg: "Je moet afmonsteren, en je op het bureau melden." Noch de schipper, noch de twee matrozen, aan wie hij inmiddels gewend was geraakt wisten waarom. Op het bureau aangekomen kreeg hij te horen dat hij naar Mannheim moest, daar zou hij nieuwste aanwinst van de rederij, de "Unterwalden" treffen die bergvarend was, en aanmonsteren!
Zo snel hij kon zat hij met z'n plunjezak en koffer in een taxi op weg naar een treinstation in Baden. Echter, in Mannheim aangekomen, was er nergens iets van de "Unterwalden" te bespeuren. "Ze komt voor morgenmiddag", vertelde men Mürner.
Om te overnachten kreeg hij een plaatsje aan boord van de raderstoomboot "Luzern", die op de Rijn voor anker lag. Daar werd Mürner in de raderkasten bij twee Poolse stokers ingekwartierd. Die kwamen pas 's nachts en volledig dronken aan boord en wilden Mürner absoluut nog een Schnapps inschenken. De stokers hadden vroeger op de Elbe en de Saale gevaren en vertelden met dreigende gebaren hoe ze vroeger beren aan boord hadden gehaald. Wilden die beren niet luisteren of 's morgens niet opstaan, dan hadden ze de beren in steken gesneden en door de patrijspoorten naar buiten gegooid. Bang geworden door deze verhalen hield de jonge Mürner de hele nacht, onder de deken, z'n zakmes maar klaar. Aan slaap viel immers niet meer te denken...
De volgende ochtend was hij echter nog in leven, en ging vol ongeduld op de kademuur zitten om op z'n schip te wachten. Eindelijk kwam de sleepboot te voorschijn achter de bocht. Van verre zag hij het witte kruis op de rode achtergrond. Meteen begreep hij waarom de "Unterwalden" als trots van de vloot gold. Er werd een motorboot te water gezet en die pikte Mürner op. De sleepboot was met onverminderde snelheid doorgevaren. Twee matrozen namen z'n bagage aan, zelf moest hij maar zien aan boord te komen. Naar een Schmelzer kijkt men immers niet om.
Toen Mürner het stuurhuis meldde was m'n verassing groot: naast kapitein Krieg stond z'n oude schoolschip-inspecteur Peter Roesler als stuurman. Hij lachte hem toe en Mürners hart kreeg weer z'n normale ritme. Later ontdekte hij dat Roesler meevoer als aflosstuurman omdat de volgende groep leerlingen op zich liet wachten.


met vriendelijke groet,
Robert
Robert Delhaye
Berichten: 439
Lid geworden op: 05 jul 2011 12:07
Locatie: London SW1, UK

Re: motorsleper Unterwalden.

Bericht door Robert Delhaye »

AAN BOORD VAN DE UNTERWALDEN :

Schmelzer (scheepsjongen) Fritz Müller is imiddels een uurtje aan boord, en beschrijft de motorsleepboot "Unterwalden" :

Op een schip dat andere schepen sleept, en zelf geen eigen goederen vervoerd, is, net als op een passagiersschip, de hoogste in rang de kapitein.
Aan boord van de "Unterwalden" voerde kapitein Krieg het bevel over een stuurman, een roerganger, twee matrozen, drie scheepsjongens, drie machinisten en de kok.
Krieg had een gezin en z'n vrouw en (huwbare) dochter waren ook aan boord. De "Unterwalden" was in België gebouwd, haar vier Sulzermotoren leverden 4000 pk, en de sleepboot kon in de Unterrhein tien sleepschepen trekken, die ieder meer dan 1000 ton hadden geladen.
Het schip had de beschikking over acht Winden, waarop, voor de aanhang meerdere kilometers slaapkabel was opgerold. Voorts waren er twee sloepen en accommodatie voor veertien personen.
De sleepschepen, meestal van het type "Edelweiss" werden in aanhang genomen, en niet zelden was de sleeptrein meer dan een kilometer lang.

Op ieder sleepschip bevond zich een schipper met familie, een matroos en een scheepsjongen. De kapitein van de "Unterwalden" droeg de verantwoording voor de gehele sleeptrein: mensen, schepen en vracht. De stuurman zoekt de beste vaargeul, en de roerganger onderhoud (zoals op zee de bootsman doet) het schip en is verantwoordelijk voor de matrozen en scheepsjongens. De machinisten zorgen voor de grotere en kleinere motoren, en de kok zorgt voor het goede humeur aan boord.

De "Unterwalden" nadert de Straatsburger Brug. Met open mond beleeft Mürner voor het eerst hoe het stuurhuis wordt afgebouwd om de brug te kunnen passeren, en hoe de mast moet worden omgeklapt.
Na het avondeten moet hij het stuurhuis reinigen. In het gangboord klopt hij de tapijten over de reling uit, deze buigt echter ver door, en Mürner valt in de snelstromende Rijn. In fracties van seconden denkt Fritz aan hoe de schroeven hem zullen vermorzelen, daarbij ziet hij z'n ouders voor z'n ogen. Plotseling neemt de zuigkracht van de schroeven af, en wordt hij door de rivier verder meegesleurd. Aan boord van het eerste sleepschip in de aanhang werpt men hem enkele reddingsringen toe, die hij echter mist. Hulpeloos komt hij in wild water terecht en kan er niet meer uit ontsnappen. Fritz ziet nog net hoe er een reddingsboot in het water wordt gezet, dan verliest hij het bewustzijn...
Bewusteloos wordt hij door Pit, de stuurman, aan z'n kraag in de boot getrokken. Het eerste wat Fritz Mürner hoort, als hij in de kajuit bijkomt is de kok: "Je leeft nog! Dan zal ik eens een kop thee voor je zetten!"
Het ongeluk, dat bijna z'n leven kostte, gebeurde omdat het 'patentslot' van de reling op de werf fout was gemonteerd. Een toevallige visser op de oever had gezien hoe Fritz overboord viel en had door gebaren en roepen de kapitein er op attent gemaakt, die op zijn beurt het bevel "alle motoren stop" gaf, op hun beurt reageerden de machinisten zonder enige aarzeling (ze dachten dat de kapitein door de bliksem was getroffen, want geen mens ter wereld zou zomaar een hele sleeptrein stoppen). Door de razendsnelle reactie en samenspel van de visser, de kapitein en de machinist, kon Fritz Mürner nog meer dan veertig jaar lang varen.
De vaart ging verder langs Rheinau en Basel. Daar aangekomen wachtte een brief van z'n moeder op hem, waarin ze schreef dat vader één dag niet naar z'n werk had kunnen gaan, daar een onbestemde angst hem helemaal verlamde. Daarop telefoneerden z'n ouders naar het kantoor in Basel, maar kregen geen enkele mededeling over het drama dat zich op de Rijn had afgepeeld.

met vriendelijke groet,
Robert
Gert Schouwstra
Berichten: 4579
Lid geworden op: 28 okt 2006 21:24
Locatie: Sneek
Contacteer:

Re: motorsleper Unterwalden.

Bericht door Gert Schouwstra »

Wat een mooie verhalen.

Op de vorige pagina gaat het over Schlitzen poetsen, in relatie tot roken en vermogen verliezen. Nu weet ik niet precies wat met Schlitzen wordt bedoeld, maar ik heb er wel een idee bij. Ik heb in 1983 een keer aan een grote tweetakt Sulzer met bouwjaar 1948 mogen sleutelen, daar zaten allemaal metalen plaatjes (strippen) in de ruimte tussen de spoelpomp en de spoelpoorten. Dat waren spoelluchtkleppen, die samen als een soort terugslagklep fungeerden. Zo moest die motor extra verbrandingslucht vasthouden. Maar na verloop van tijd kwam er een zwarte aanslag op die klepjes te zitten en als dat dan een tijdje doorging konden ze gaan verkleven, met als gevolg dat de motor te weinig lucht kreeg. Ook konden die klepjes na verloop van tijd breken. Bij de motor waar ik aan moest werken lagen er tientallen gebroken onderin en de rest was zo zwart als de nacht. Het schoonmaken van die klepjes was echt smerig werk, want het zwart ging niet meer uit je poriën. Maar het resultaat was er wel naar, nadat de spoelpoorten en de spoelluchtkleppen waren gereinigd en de verstuivers en brandstofpompen opnieuw waren afgesteld, leverde de Sulzer weer rookloos zijn volledige vermogen.

Onze chef-monteur Piet Verschoor vertelde mij dat dit de meest kritische onderdelen van Sulzer waren. Die losse spoelpompen waren prima, maar die plaatjes moest je eigenlijk elke week schoonmaken en controleren of ze niet vervangen moesten worden omdat je anders vermogensverlies kreeg en natuurlijk blauwe rook. Het waren dus echt motoren om met machinekamerpersoneel te varen. Sommige typen hadden mechanische blowers, die waren minder gevoelig.

Nu weet ik dus niet of de Unterwalden ook datzelfde type spoelluchtkleppen had, maar ik vermoed van wel. Dat zal me een feest geweest zijn met 36 cilinders opgesteld in de machinekamer.
Gert
- Varen is leven. -
Op mijn website https://aa-planadvies.nl/ vind je alles over mijn bedrijf.
Plaats reactie