Sluizen.

[hoofdsluismeester]

Ik ben er tijd terug geweest bij de sluis van Dieren. Jammer dat de trapsluis verdwenen is.

[Kapitein Spok]

Ik heb altijd begrepen dat die "nieuwe" sluis in Dieren feitelijk een groot proefmodel is geweest en dat het scheepvaartvoordeel, als bijvangst zou zijn beschouwd.

De werkelijke aanleiding zou zijn geweest dat er nieuwe sluizen op het Julianakanaal gebouwd moesten gaan worden. Echter de bestaande sluis in Born was een regelrechte ramp wat betreft de stroming tijdens het vullen van de kolk (nivelleren) . Na de nodige proeven op een kleine schaal genomen te hebben in de Voorst bleef er behoefte om het in een grotere vorm uit te proberen.
Dieren bleek een ideale plek. Het verval was er groot en het scheepvaartbelang klein.
Het schijnt dus dat men in die sluiskolk verschillende methodes van waterinlaten heeft uitgeprobeerd/toegepast om uiteindelijk te weten hoe een acceptabel resultaat in de sluizen van Born en Maasbracht te verkrijgen.

Ik heb dit verhaal vaak gehoord en het is nooit tegengesproken. Aan de ander kant, ik heb het ook nooit zwart op wit bevestigd gezien. Het zou wel verklaren waarom daar een gloednieuwe sluis is gebouwd terwijl al duidelijk was dat het Apeldoornskanaal zijn functie als scheepvaartweg op korte termijn zou gaan verliezen.

Van de ander kant, de Belgen wisten al veel langer hoe je een fatsoenlijk waterinlaatsysteem moet maken in kolken met en groot verval. In de sluizen op het Alberkanaal ging het nivelleren razendsnel en de schepen bleven muisstil liggen. Dus men had zich de moeite en de kosten kunnen besparen. Maar ja, dat zal de ingenieurs-en architecten-eer wel te na zijn geweest.

[Fluks]

Tijdens het afschutten in de sluizen boven Brussel gooide de sluismeester de draad alvast los.Ik vond het toch altijd een griezelig idee.

[Kapitein Spok]

Tijdens het afschutten in de sluizen boven Brussel gooide de sluismeester de draad alvast los.Ik vond het toch altijd een griezelig idee.

Fluks, dat kan ik goed begrijpen. Maar het kón wel!

Met de Jolles (43 mtr. dus we hadden wel 7 meter over) zijn we iedere reis opgeschut in de kleine sluizen van Ternaaien.

Bij het invaren, op de bolder staande, de steekdraad in het dan hoogst bereikbare potje zetten.
Zodra het nivelleren begon liep het schip achteruit, hetgeen we met de schroef corrigeerden, dan liep hij naar voren wat we dan met de doorgehaalde steekdraad op de bolder afstopten en zodra het schip dan stil lag, kon de steekdraad losgegooid worden hij het schip bleef dan stilliggen en ging verticaal omhoog. Tot je een meter of 2 omhoog gegaan was. Dan kwam je op het peil waarop je oorspronkelijk die sluizen binnenvoer, omdat je dat stuk in de Sint Pietersluis was geschut. Dan wilde het schip eerst even achteruit en daarna weer vooruit, maar dat was gemakkelijk op de vangen op de schroef. Was je dat punt voorbij dan ging je in rechte lijn de laatste 12 meters omhoog.

Op zich ook niet zo bijzonder want door het vernuftige systeem van water inlaten is alle kracht al gebroken voordat het water in de omloopriolen komt. Het is lastig te beschrijven en ik denk dat de meesten wel weten hoe het werkt. Mocht er echter behoefte aan zijn dan wil ( proberen) het uit te leggen.

[Kees Keijzer]

Inderdaad bij de Belgen ging dat goed in de kleine sluizen op het Albertkanaal en En soortgelijke sluizen zoals Schoten,sluis I Turnhoutsevaart, Herentals, Kan. Bocholt-Herentals, Visé, kanaal naar de Maas en de twee sluizen van het kanaal van Briegden naar Neerharen, dat ging perfect. Opvarend rustig en afvarend bleef het schip ook op zijn plek liggen, het water kwam en ging in het midden van de kolk er in en uit. De HARINGVLIET was 42 m lang en later met de kempenaar ging het ook goed.
Alleen sluis Herentals was met invaren aan de beneden kant niet leuk als in Olen de sluis afliep of als er schepen passeerden moest je oppassen.

Gr, Kees.

[ouzovd]

Als je vroeger van het Marne-Rijn Kanaal afschutte in Frouard naar de Moezel zei de sluismeester ook dat je hem weer los kon gooien als de boven deuren dicht waren. Maar dat was voor de tijd, dat grote schepen naar Port Frouard kwamen en dat sluisje is wel iets groter als een spitse sluis maar niet veel.

Gr. Frans

[pieter53]

Ik dacht dat de (omloop)riolen uitmonden in de woelkelders.
In de woelkelders wordt de kracht van het stromende water gebroken
en vanuit de woelkelder stroomt het water dan de sluiskolk in.
Heb ik het goed of vergis ik mij?

[t.fluks]

de mooie steilsteven in de sluis te Dieren, is de "Vios" van J Liet te Rheden.(1948)
Gebouwd als:"échange" in 1927 bij Mittendorff.
Eig:J v/d Veen te Almelo.
L:27.05 mtr.Br:5.07 mtr.D:1.55 mtr. 114 ton.
100B Zwolle 1927.
M/S. 44 pk Bolnes. 105 ton.
In 1963:door J Liet verdiept tot 1.62 mtr. 121 ton.
Geen verdere gegevens. Wie weet??
Tammo.

[Kapitein Spok]

Pieter zegt":
Ik dacht dat de (omloop)riolen uitmonden in de woelkelders.
In de woelkelders wordt de kracht van het stromende water gebroken
en vanuit de woelkelder stroomt het water dan de sluiskolk in.
Heb ik het goed of vergis ik mij?


Pieter natuurlijk zullen er ergens uitzonderingen zijn, maar in principe vind je woelkelders uitsluitend bij sluizen met een behoorlijk verval en waar het water uitsluitend vooraan in de kolk wordt ingelaten.

Ter bescherming van het stortebed, juist buiten de sluiskolk worden daar wel stroombrekende constructies aangebracht, maar dat kun je niet echt een woelkelder noemen.

Omloop riolen zijn best grote gangen aan weerzijde en over de volle lengte van de kolk in de sluismuren. Om de X aantal meters is er een poort gemaakt vanuit de zijkant van dit riool naar de sluiskolk.
Op de foto van de beeldbank RWS kun je het riool van de oostsluis in Weurt zien
Op de foto van Michiel Hensen kun je de poorten zien in de kolk van Panheel.

Wanneer sprake is van omloop riolen dan zorgen die riolen voor het breken van de kracht van het instromende water. Dat water wordt dan over de volle lengte van de sluiskolk, in de sluiskolk gelaten. Het water wordt als het ware, haaks op de stroomrichting in de kolk geperst waardoor minder stroming in de kolk ontstaat.

De reden dat de door Kees genoemde Belgische sluizen zo rustig zijn tijdens het nivelleren is de manier waarop het water in het omloopriool wordt gebracht. In Nederland, met uitzondering van Panheel met zijn spaarbekkens, wordt dat via een schuif, rechtstreeks in het riool gebracht.

In Belgie laten ze het van bovenaf in het riool "ploffen" waarbij de kracht van het water wordt gebroken doordat men het tegen elkaar laat botsen, alvorens het naar beneden valt.

Men heeft het begin van het riool niet afgesloten met een schuif naar het bovenpand.
Er is in het plafond van het riool een groot cirkelvormig gat gemaakt dat uitmond in een grote schacht die tot boven aan de sluismuur reikt. In die schacht staat een cilinder, die het ronde gat in het plafond van het omloopriool omsluit. De diameter van die cilinder kan wel een meter of 4 zijn, maar is beduidend kleiner dat de schacht waarin deze staat. De schacht heeft een hele grote opening naar het bovenpand, zodat de cilinder aan de buitenzijde is omsloten door water op het niveau van het bovenpand. De binnenkant is "droog". Moet er nu genivelleerd worden dan tilt men die cilinder op en spuit het water horizontaal naar binnen waarbij het op allerlei manieren tegen elkaar botst om de kracht te absorberen. Uiteindelijk valt het water in het omloopriool en komt, zoals in Nederland, via de poorten in de kolk. Juist vanwege deze bijzondere techniek van water inlaten zijn de Belgische sluizen zo rustig tijdens het nivelleren.



upload pics


upload a picture

[pieter53]

Bedankt voor de zeer duidelijke en uitgebreide uitleg.
Men heeft daar een mooi systeem verzonnen.
Dat moet een erg slim iemand geweest zijn, die dat verzonnen heeft.