Binnenvaarder schreef: ↑10 sep 2020 17:59
Vandaag lekker gefietst rondom Maastricht. Auto in Eijsden geparkeerd en met pontje over. Sluizen van Ternaaien overbrugd om langs het Albertkanaal te fietsen.
De kleine sluisjes vielen ons op, wel mini ten opzichte met wat ze nu hebben.
Mijn vraag gaat over de bijnaam, de stop van Ternaaien,dit bekende waarschijnlijk dat je lang moest wachten om geschut te worden.
Hoe lang duurde het wachten gemiddeld toen alleen de kleine sluisjes beschikbaar waren?
Mvg.
Geert
Geert de naam "Stop van Ternaaien" heeft uitsluitend te maken met de afmetingen waardoor de er geen grotere schepen dan kempenaars 50x 6.60 via deze weg in het Albertkanaal konden komen. Men wilde niet dat voor de Luikse industrie, de aan en afvoer van goederen en vooral grondstoffen de haven van Antwerpen zou moeten concureren met Rotterdam.
Met de afmetingen 55 x 7.20 die Wim (Ichtus) noemt kon/kan men wel via Bosserveld en het kanaal Briegden Neerharen in het Albertkanaal komen.
De sluizen van Lanaken en Neerharen zijn iets groter dan die van de Stop in Ternaaien.
Wat betreft de wachttijd, die viel daar reuze mee.
Door het ronduit F-A-N-T-A-S-T-I-S-C-H-E- nivelereings systeem duurde het echt maar enkele minuten om de kolk te vullen of de legen.
Bij het opschutten moest men even een voor en steekdraad vast hebben.
Zodra het schutten begon wilde het schip even achteruit, dan liep het vooruit in de steekdraad en zodra er dan loos in de steekdraad kwam, kon je hem losgooien en bleef het schip muisstil liggen maar ging wel als een speer naar boven.
Na het in gebruik nemen van de nieuwe kolk is het peil beneden de sluis verlaagd omdat met toen rechtsreeks op de Maas uitkwam, en het verval van de sluis Sint Pieter nu in de kolk van Ternaaien werd opgevangen.
Bij het opschutten merkte je dat waneer je gestegen was tot het oude kanaalpeil het schip weer even naar achteren en daarna naar voren wilde.
Maar wij waren daar op verdacht en hadden met onze 43 meter ook wat meer speling en konden dat gemakkelijk met de schroef opvangen.
Afschutten ging helemaal vanzelf. Je ging gewoon kaarsrecht naar beneden.
Een voordeel van dat verlaagde peil aan de benedenzij was wel dat wij leeg onze stuurhut niet meer af hoefden te breken om onder de hefdeur door te kunnen.
Wat ik me lang niet gerealiseerd heb is, dat het gewicht van de zware kettingen waarmee de hefdeur wordt opgehaald bij een gesloten deur aan de kant van de deur zit en bij een geopende deur aan de kant van het contra gewicht.
Slechts éénmaal was ik op de sluis toed de toegangsdeur naar de heftoren open stond.
Eén blik in die toren liet mij dat feit inzien, en in die zelfde blik zag ik de oplossing voor dat probleem.
Hetcontra gewicht bestaat uit en aantal schijven die van boven naar beneden gezien telkens wat kleiner worden.
De wanden van de schacht waarin dat gewicht zakt, staan naarmate men dieper in de schacht komt, korter bij elkaar.
Wanneer het contra gewicht dus daalt wordt, naarmate er meer kettinggewicht aan de kant van het contra gewicht komt, telkens een deel van het contra gewicht afgenomen.
En wanneer de deur zakt, zal het kettinggewicht steeds meer aan de deurkant kant komen en wordt het contragewicht dus telkens weer groter.
Heel simpel, het weigert nooit, maar wel een absoluut noodzakelijke voorziening .
Ik heb geprobeert het verhaal een klein beetje te verduidelijken met een schets, ik hoop dat het duidelijk ( en interessant) genoeg is
- Heftoren Ternaaien.png (73.98 KiB) 699 keer bekeken